________________
S
મહામંત્રની વ્યાપકતા છે, ધર્મચિન્તાદિ તેના અકુરાઓ છે અને નિર્વાણની પ્રાપ્તિ તેનું ફળ છે. આ પ્રશંસા એટલે વર્ણવાદ અને આદિ શબ્દથી તેઓ પ્રત્યે કુશલ ચિત્ત, ઉચિત કૃત્યકરણ વગેરે સમજવું. સપુરુષ પ્રત્યે મન વડે કુશળ ચિત્ત ધારણ કરવું, કાયા વડે તેઓનું ઉચિત કૃત્ય કરવું અને વાણી વડે તેઓની પ્રશંસા
સ્તુતિ ઈત્યાદિ કરવું, તે હદયરૂપી ભૂમિકામાં ધર્મ બીજનું વપન કરવાની શુભ ક્રિયા છે. ધર્મચિન્તાદિ તેના અંકુરા છે. તેમાં ધર્મની ચિત્તા અને આદિ શબ્દથી ધર્મની ઈચ્છા, ધર્મને અભિલાષ, ધર્મની અભિરુચિ ઈત્યાદિ ધર્મ બીજના અંકુરાએ જાણવા. ધર્મની ચિન્તા પછી ધર્મનું શ્રવણ થાય છે, ધર્મનું શ્રવણ થયા પછી ધર્મનું અનુષ્ઠાન થાય છે. તેના ફળરૂપે દેવ અને મનુષ્યની સંપદાઓ મળે છે અને પરિણામે નિર્વાણ સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. એ બધાં ધર્મ બીજમાંથી કમશઃ ઉત્પન્ન થનારાં અંકુર, કાડ, નાલ, પુષ્પ અને ફળસ્વરૂપ છે.
બીજાંકુર ન્યાય
શ્રી પંચપરમેષ્ટિ નમસ્કાર એ બીજરૂપ બનીને કાળના પરિપાકથી નિર્વાણરૂપી ફળનો હેતુ થાય છે, તેથી તેની જિજ્ઞાસા એટલે વસ્તુને સત્ય સ્વરૂપે જાણવાની ઈચ્છા, એ પણ પરમ મહોદયને સૂચવનારી છે. સાચી જિજ્ઞાસા થયા પછી સદ્ગુરુનો રોગ થાય છે, સદ્ગુરુના વેગે શ્રી પરમેષ્ટિ નમસ્કાર સ્વરૂપને બેધ તથા તેમાં સ્થય ઉત્પન્ન થાય
