________________
સાધના સ્વભાવ હોય છે. તેઓ કામકથામાં જ આનંદ માને છે, કે જે કામકથા પંડિતજનેને મન હસનીય છે. કરનાર કે સાંભળનારની માત્ર વિડંબના જ કરનાર છે તથા આ ભવ અને પરભવના દુઃખને જ માત્ર વધારનાર છે. એ કામકથામાં આસક્ત થયેલાઓને પણ ધર્મકથા ગમતી નથી.
ધર્મકથા તેઓને જ પસંદ આવે છે કે-જેઓ જન્મ, જરા અને મરણનાં દુખેથી ઉદ્વિગ્ન થયેલા હોય છે, જન્માક્તરની કુશળતા-અકુશળતાને વિચાર કરનારા હોય છે, કામગથી વિરક્ત થયેલા હોય છે, પાપલેપથી મુક્તપ્રાયઃ બનેલા હોય છે તથા પરમપદના સ્વરૂપને સારી પેઠે સમજનારા હોય છે. એવા સાત્વિક મનોવૃત્તિવાળા અને શુભ લેશ્યાઓને ધારણ કરનારા આસન મુક્તિગામી ઉત્તમ પુરુષ જ સ્વર્ગાપવર્ગ ઉપર સમારેહણ કરવા માટે નિશ્રેણિતુલ્ય, પંડિતપુરુષે વડે પ્રશંસનીય અને મહાપુરુષો વડે આસેવિત-સર્વ કથાઓમાં સુંદર એવી ધર્મકથાને વિષે અનુરક્ત બને છે. ઉપદેશ કરવાગ્ય પુરુષાર્થ :
ઉત્તમ આત્મા સિવાય અન્ય પુરુષોને ધર્મકથા પ્રત્યે અનુરાગ પણ ઉત્પન્ન થઈ શકતું નથી, તે પછી ધર્મપુરૂ પાર્થ પ્રત્યે ઉત્સાહ તે ક્યાંથી જ પ્રગટી શકે ? તે પણ અર્થ અને કામ પુરુષાર્થની નિસારતા અને હેયતા જેમ
