________________
શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રને ઉપકાર
[૧] मग्गो अविप्पणासो, आयारो विणयया सहायत्तं । पंचविहनमोकारं, करेमि एएहि हेऊहिं ॥१॥
-શ્રી આવશ્યકનિયુકિત-ગાથા ર૯૪૪ અર્થ–માર્ગ, અવિપ્રણાશ, આચાર, વિનય અને સહાય -એ પાંચ હેતુઓ વડે હું પાંચ પ્રકારને નમસ્કાર કરું છું. ૧.
નિર્યુક્તિકાર શ્રુતકેવલી ભગવંત શ્રી ભદ્રબાહુસ્વામિજી શ્રી આવશ્યકનિર્યુક્તિની ઉપરોક્ત ગાથામાં શ્રી પંચપરમેષ્ટિ ભગવંતને પાંચ કારણે વડે નમસ્કાર કરવાનું ફરમાવે છે. તેમાં પ્રથમ પરમેષ્ટિને નમસ્કારનું કારણ “માર્ગ છે. એ વિષયમાં ટીકાકારમહર્ષિ ફરમાવે છે કે-પાંચ પરમેષ્ઠિઓમાં પ્રથમ પરમેષ્ટિ શ્રી અરિહંત ભગવંતે સૌથી પ્રથમ નમસ્કારને લાયક છે અને તેમાં કારણ “મેક્ષમાર્ગ” છે. અર્થાત સમ્યદર્શન આદિ ક્ષમાર્ગ તેઓએ બતાવેલ છે અને તે માર્ગે ચાલવાથી ભવ્ય જીવોને મુક્તિ મળે છે. એ રીતે ભવ્ય અને મુક્તિની સાધનામાં સાક્ષાત્ હેતુ મોક્ષમાર્ગ જ છે અને તે માર્ગને સૌથી પ્રથમ દર્શાવનારા શ્રી અરિહંત ભગવંત છે, તેથી શ્રી અરિહંત ભગવંતે પણ પરંપરાએ મેક્ષના હેતુ હેવાથી પૂજ્ય છે.
પરંપરાએ મોક્ષમાર્ગના ઉપકારી તરીકે જેમ શ્રી અરિ
