________________
સાધના
- ૧૯૯ પડે છે તથા નરક અને તિર્યંચગતિએનાં દુઃસહ કોને ભેગવવાં પડે છે. ઉધમપુરુષાર્થની પ્રધાનતાઃ
કામજનિત સુખ એ અતિ અલ્પકાલીન, કલ્પિત અને આરેપિત છે, તેથી તેનાં કારણેની સાધના માટે સેવાને પરિશ્રમ કઈ પણ પ્રકારનાં વિશિષ્ટ ફળને આપનાર થતો નથી. કામજન્ય સુખ, એ આરેપિત એટલા માટે છે કે તે પરાધીન છે. અનાપિત અને તથ્ય સુખ તેને જ કહેવાય, કે જેમાં પરની આંધીનતા ન હોય. કામન્ય સુખમાં ઈન્દ્રિ, તેના વિષયે અને વિષયના સાધનોની આધીનતા અવશ્ય રહેલી છે. એટલું જ નહિ પણ તે કામજન્ય સુખ ઉત્સુક્તા રૂપી દુઃખથી સંમિશ્રિત છે. કામસુખ, એ ઉત્સુક્તા એટલે ચાલી જવાને ભય અને વ્યાકુળતા રૂપી દુઃખના પ્રતિકારથી ઉત્પન્ન થયેલું હોય છે. જીવને ઉત્સુકતા એ જ દુઃખ છે અને ઉસુકતાની નિવૃત્તિ એ જ સુખ છે. કામજન્ય સુખદુઃખમાં, એ સુષ્યની નિવૃત્તિ અને પ્રવૃત્તિ, એ જ મુખ્ય ભાગ ભજવે છે. સુક્યના અભાવથી જન્મનાર સુખને અનુભવ ઔસુક્વવાળાને હેતે નથી. ઈન્દ્રિયજન્ય કામસુખે એ દુઃખરહિત કદી હેઈ શકતાં નથી, કારણ કેએની પ્રાપ્તિ, ઉપભેગ અને વિયેગ સમયે વ્યાકુળતા અને "ઉત્સુકતા રહેલી જ હોય છે. સેજાની પુષ્ટિ, વધ્યનું મંડન કે -જળનું રૂધિર પાન, એ જેમ અધિક દુઃખને માટે છે, તેમ કામગ વખતને સઘળેય અભ્યદય એ અધિક દુઃખને માટે
