________________
પરિશિષ્ટ આઠમું
મંત્ર-જંપ
[૪] શબ્દની શક્તિના સદુપયોગ અથવા દુષ્પગથી ઘણુ પ્રાચીનકાળથી માનવજાતિ પરિચિત છે. આદિવાસીઓએ પિતાના ગૂઢ ક્રિયાકાંડમાં તથા પ્રતીકેમાં આ શક્તિ ગૂંથી લીધી હતી. વીસમી સદીની સંસ્કૃતિએ રાજકીય પ્રચાર અને વ્યાપારી જાહેરાતમાં તેને દુરુપયોગ કર્યો છે.
શબ્દ” અને “ભાવ” એકબીજા સાથે સંકળાએલા છે. ઈશ્વરના “નામ” સાથે ઈશ્વરને “ભાવ” જોડાયેલું છે. શબ્દની શક્તિનું આધ્યાત્મિક જીવનમાં જે મહત્વ છે, તે સમજવું જોઈએ. આ મહત્વ માત્ર સ્વાનુભવ વડે સમજાય તેવું છે.
- જેમને જપને અનુભવ નથી, તેમને આ ક્રિયા નિરર્થક અને યાંત્રિક લાગે છે અને તેઓ તેને તિરસ્કાર કરે છે. તેઓ કટાક્ષપૂર્વક કહે છે કે–ચોક્કસ શબ્દ વારંવાર ગણવાથી શું લાભ?”
" સત્ય એ છે કે-આપણે આપણી જાતને તપાસી નથી. શું આપણે સર્વ સમય યુક્તિપૂર્ણ વિચારધારામાં જાય છે?
મેટા ભાગના માનવીઓને ભાગ્યેજ છેડે સમય કઈ એકાદ વિષય ઉપર વ્યવસ્થિત વિચાર કરવામાં જ હશે!
