________________
સાધના
સુખ નહિ પણ સુખના આભાસમાં છૂપાયેલું ભયંકર કેટિનું દુઃખ જ છે, એમ લાગ્યા સિવાય રહેતું નથી. ખસને રેગી ખસને ખણુને જે સુખ ઉપાર્જન કરે છે, તે સુખની સ્થિતિ જેટલા કાળની છે તથા તે સુખનું પરિણામ જેવા પ્રકારનું છે, તેટલી જ સ્થિતિ અને તેવા જ પરિણામવાળું કામજનિત -સુખ છે. પાંચેય ઈન્દ્રિયેના વિષચેના સેવનથી થનારૂં સુખ, એ ક્ષણવાર રહેનારૂં અને દીર્ઘકાળના દુઃખને લાવનારૂં છે, એ વાતને ઈન્કાર કેઈથી પણ થઈ શકે એવું નથી. અને એવા સુખને ઉપભોગ કરવાની ખાતર જ અર્થોપાર્જનનું કષ્ટ સહન કરવું, એ પિતાના હાથે જ પિતાના માટે દુઃખનો ઊંડો ખાડો ખોદવા જેવું છે. શ્રી જૈનશાસન પ્રબોધે છે કે-જીને અનેક પ્રકારનું કષ્ટ આપનાર છતાં અનાદિકાળથી પ્રિય એવા અર્થ અને કામપુરુષાર્થ માટે ધર્મશાસ્ત્રકારોએ ઉપદેશ કરે, એ સળગતી અગ્નિની જવાળામાં ઘી હોમવા જેવું છે. અર્થ, કામ અને તેનાં સાધને આદિ ઉપર જીવને સ્વાભાવિક અનુરાગ લાગે છે. એ અનુરાગ રૂપી અગ્નિની અંદર, એની જ એક જરૂરિયાતના ઉપદેશરૂપી ઘીની આહુતિ કરનાર, અજ્ઞાન આત્માઓ હિતેપદેશક બનવા માટે સર્વથા એગ્ય છે. બળેલાને બાળવા કે પડેલાને પાડવા એ જેટલું અગ્ય અને અઘટિત કાર્ય છે, તેથી કેઈગુણું અઘટિત કાર્ય અર્થ અને કામની જરૂરિયાત દર્શાવનારો ઉપદેશ કરે, તે છે.
