________________
૧૯૦
સાધના
અથ –કામની વાસ્તવિક અન કરતાને સમજાયા પછી જ ધર્મની અકરતાનેા વાસ્તવિક ખ્યાલ આવે છે. જ્ઞાનીપુરુષા ફરમાવે છે કે-ધર્મનું પ્રથમ કાર્ય જગતને અનકર એવા અ−કામના અનર્થોથી બચાવવાનુ છે અને મેાક્ષની પ્રાપ્તિ કરાવવી એ ધર્મનું દ્વિતીય કાય છે. જે ધર્મોમાં અ અને કામથી થતા અનથેાંથી બચાવવાની તાકાત નથી, એ ધર્મ જીવને મેાક્ષની પ્રાપ્તિ કરાવી આપે, એ સવ થા અસ ંભવિત છે. મેાક્ષ એ પ્રાપ્તવ્ય છે અને તે ધ દ્વારા જ, તથાપિ અ –કામ પ્રત્યેના જીવના અસદનુરાગને એ જો ન હઠાવી શકે, કિન્તુ તેમાં પુષ્ટિ કરે, તે તે ધર્મ, મેાક્ષ પ્રાપ્ત કરાવવે તે દૂર રહેા, સંસારની આપત્તિએ પણ ટાળવા સમથ થઈ શકતે નથી, કિન્તુ આપત્તિએની પર પરાને વધારનારા જ થાય છે. એ જ કારણે શ્રી જૈનશાસન અથ-કામની અયેાગ્ય વાસનાથી ખચાવનાર અને મેાક્ષને પમાડનાર એવા ધ પુરુષા ને જ એક ઉપાદેય (આદર કરવાલાયક) તરીકે ફરમાવે છે. અથ પુરુષાની અનથકારિતા ઃ
કોઈ પણ વસ્તુની સારાસારતાના વિચાર કરવા માટે એનાં કારણ, સ્વરૂપ, વિષય, ફળ વગેરે સઘળી બાજુએને અવશ્ય જોવી જોઈએ. વસ્તુ માત્રની અનંત અવસ્થાએ વ્હાય છે, જેમાંની કેટલીક મુખ્ય અવસ્થાઓની વિચારણા કરવાથી વસ્તુના મૂળ સ્વરૂપનુ ભાન થાય છે. એ અવસ્થાએની પેટા અવસ્થાએ પણ અનેક પ્રકારની હાય છે. તે સના કદાચ વિચાર ન થાય અને માત્ર મુખ્ય અવસ્થાઓને
