________________
અનાવિજ્ઞાનની દૃષ્ટિએ શ્રી નમસ્કાર મહામત્ર
૧૭૩:
પાવિક કહેવાશે, માટે મનુષ્યની મૂળ વૃત્તિઓમાં Repression દમન, Inhibition વિલયન, Redirecsion માર્ગાન્તરીકરણ અને Sublimasion શોધન ( ઉચ્ચીકરણ )– આ ચાર પરિવ`ના થતાં રહે છે. ( મનુષ્ય તે કરી શકે છે. )
પ્રત્યેક મૂળ વૃત્તિનું ખળ તેનું ખરાખર પ્રકાશન થવાથી વધે છે. જો કેાઈ મૂળ વૃત્તિના પ્રકાશન ઉપર કાંઈ નિયંત્રણ નથી રાખવામાં આવતું, તે તે મનુષ્ય માટે લાભદાયક ન. અનતાં હાનિપ્રદ બને છે, માટે દમનની ક્રિયા થવી જોઈએ. ઉદાહરણ તરીકે એમ કહી શકાય કે–સંગ્રહની વૃત્તિ જો સંયમિત રૂપમાં રહે, તા તેથી મનુષ્યના જીવનની રક્ષા થાય. છે, પણ જો તે વધી જાય તે કૃપણુતા અને ચારીનું રૂપ ધારણ કરી લે છે. આવી જ રીતે દ્વંદ્વ અથવા લડવાની પ્રવૃત્તિ પ્રાણરક્ષા માટે ઉપયોગી છે, પણ જો તે વધી જાય છે તે. મનુષ્યની રક્ષાનું કારણ ન ખનતાં તેના વિનાશનું કારણ મને છે. આવી જ રીતે અન્ય મૂળ વૃત્તિએના વિષયમાં પણ કરી શકાય. તેથી જ જીવનને ઉપચેગી બનાવવા માટે એ. આવશ્યક છે કે-મનુષ્ય પ્રતિસમય પેાતાની વૃત્તિઓનું ક્રમન કરે અને તેઓને નિયંત્રણમાં રાખે, વ્યક્તિત્વના વિકાસ માટે મૂળ વૃત્તિઓનુ` ક્રમન તેટલું જ આવશ્યક છે, કે જેટલું તેઓનુ પ્રકાશન.
"
મૂળ વૃત્તિએનું મન, વિચાર અથવા વિવેક વડે થાય. છે. કોઈ બાહ્ય સત્તા વડે કરાતુ દમન માનવજીવનના વિકાસ માટે હાનિકારક થાય છે. માટે શૈશવથી જ (બાલ્યવયથી જ) શ્રી નમસ્કારમત્રના આદર્શ વડે માનવીની મૂળ વૃત્તિઓનુ
