________________
મહામંત્રનો ઉપકાર
અરિહંત નમસ્કાર એ જ નિશ્ચયથી તનત્રયસ્વરૂપ મોક્ષમાર્ગ છે. અરિહંત નમસ્કાર વખતે થતી શ્રી અરિહંતપદની “ધારણા” સમ્યગ્દર્શનગુણની શુદ્ધિ કરે છે, શ્રી અરિહંતપદનું ધ્યાન” સમ્યજ્ઞાનગુણની શુદ્ધિ કરે છે અને શ્રી અરિહંતપદની “તન્મયતા’ સમ્યફરિત્રગુણની શુદ્ધિ કરે છે. દર્શનગુણ સમ્યફ તત્વચિરૂપ છે, જ્ઞાનગુણ સમ્યતત્વબોધરૂપ છે અને ચારિત્રગુણ સમ્યતનવપરિણતિરૂપ છે.
અરિહંતના નમસ્કાર વડે “ધારણ” શ્રી અરિહંતપદની અંધાય છે, “ધ્યાન” શ્રી અરિહંતપદનું થાય છે અને “તન્મયતા “ શ્રી અરિહંતપદની સધાય છે. પુનઃ પુનઃ નમસ્કાર વડે જેમ જેમ શ્રી અરિહંતપદની ધારણા વધતી જાય છે, તેમ તેમ જીવને સમ્યક્તવપરિણતિરૂપ ચરિત્રગુણ પ્રગટ થતું જાય છે. શ્રી અરિહંતને નમસ્કાર કરતી વખતે જ શ્રી અરિહંતપદ સંબંધી ધારણા, ધ્યાન તથા તન્મયતા સધાય છે અને તેના પરિણામે થતી જીવની શુદ્ધિ તથા પુણ્યવૃદ્ધિ વડે ઉત્તરોત્તર રત્નત્રયસ્વરૂપ મોક્ષમાર્ગની પ્રાપ્તિ થતી જાય છે. આ બધું થવાની પાછળ હેતુ શુદ્ધ પ્રણિધાન છે.
પ્રણિધાન કહે કે એકાગ્રતા કહો, તે થવાની પાછળ હેતુ “માર્ગનું લક્ષ્ય છે. સાધ્યના લઠ્યપૂર્વક થતી ક્રિયા કેવળ કિયા જ નથી, કિન્તુ રસપૂર્વકની ક્રિયા છે. ક્રિયાની પાછળ રસ ભળવાથી તે ક્રિયા કેવળ કાયવાસિત કે વાગ્યવાસિત ન રહેતાં મને વાસિત પણ બને છે. એ રીતે મન, વચન અને કાયા-ત્રણેયથી વાસિત થયેલી નમસ્કારની