________________
મહામંત્રને ઉપકાર છે. શ્રી ઉપાધ્યાયભગવંત અને શ્રી સાધુભગવંત પણ આ સર્વ આચારથી પૂર્ણ હોય છે, પરંતુ તેઓ શ્રી આચાર્યભગવંતની આજ્ઞા વડે ઘેરાયેલા હોવાથી ગૌણ છે. પંચાચારના પાલક અને પ્રવર્તક મુખ્યતયા શ્રી આચાર્યભગવંત જ કહેવાય છે, તથા શ્રી આચાર્યભગવંતેના “આચાર” ગુણનું પ્રણિધાન આચાર્યનમસ્કારની પાછળ હોવું જોઈએ.
પાંચ વિષયેથી મુંઝાયેલા વિશ્વમાં પાંચ પરમેષ્ટિમાં રહેલા સર્વશ્રેષ્ઠ પાંચ વિષયને અલગ પાડીને, તે તે વિષયના પ્રણિધાનપૂર્વક પાંચ પરમેષિઓને જે નમસ્કાર કરવામાં આવે, તે પણ તે નમસ્કાર ભાવનમસ્કાર બની શકે છે. પાંચ વિષજેમાં મુખ્ય વિષય શબ્દ છે અને શબ્દમાં સર્વશ્રેષ્ઠ શબ્દ એક શ્રી અરિહંત પરમાત્માનો છે. સમવસરણમાં બિરાજમાન થઈ શ્રી અરિહંત ભગવંતે જ્યારે ધર્મદેશના આપે છે, ત્યારે તેઓને શબ્દ–ધ્વનિ આષાઢી મેઘની ગર્જનાથી પણ અધિક મધુર અને ગંભીર હોય છે, અથવા જાણે મંથન થતા સમુદ્રને જ વનિ ન હોય, તેમ પ્રભુના મુખમાંથી નીકળતા શબ્દને ધ્વનિ શ્રેતાઓના ચિત્તના સંતાપને હરનારે થાય છે અને વિષયરૂપી વિષના આકર્ષણને ટાળનાર થાય છે. શ્રી અરિહંતના શબ્દની જેમ શ્રી સિદ્ધોનું રૂપ અને તેનું પ્રણિધાન ત્રણેય લેકમાં રહેલા સર્વ પ્રકારના રૂપની સુંદરતાના મિથ્યા આકર્ષણને હરનારું થાય છે.
અહીં શંકા થાય કે-શ્રી સિદ્ધને વળી રૂપ કેવું? અશરીરી શ્રી સિદ્ધ ભગવંતને શરીર નથી, તે પછી રૂપ તે હોય જ ક્યાં ?
