________________
પરમેષ્ટિ નમસ્કાર
r
જો અપ્રશસ્ત વિષયાનું ચિંતન કરવા માત્રથી અશુભ ધ્યાનને ઉત્તેજવા દ્વારા દુર્ગતિને આપવાની તાકાત ધરાવે છે, તેા એથી વિરૂદ્ધ પ્રશસ્ત વિષયનું ચિંતન કરવાથી શુભ ધ્યાન જગાડે અને તે દ્વારા સદ્ગતિ પમાડે તેમાં આશ્ચય જેવું શું છે ? અનુભવ પણ તેમ જ કડે છે. દુર્ગાંતિદાયક સ્પર્શનેન્દ્રિયના વિષય આ રીતે તેનું સ્થાન પલટાઈ જવાથી સતિનુ કારણ અને છે. તેથી જ શ્રી સાધુભગવાને સ્પર્શ અને તેનું પ્રણિધાન જેના ગર્ભમાં છે, એવા પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર દ્રવ્યનમસ્કાર મટીને ભાવનમસ્કાર બની જાય છે..
૧૦૨
અહી એક વાત અવશ્ય વિચાર માગે છે કે-અપ્રશસ્ત વિષયાના ધ્યાનમાં જેવી તીવ્રતા આવે છે, તેવી તીવ્રતા પ્રશસ્ત વિષયાના ધ્યાનમાં અનુભવાતી નથી. તેથી અપ્રશસ્ત વિષયાનું ધ્યાન દુતિદાયક અને એ વાત માન્ય છે. પરંતુ પ્રશસ્ત વિષયમાં જ્યાં સુધી તેવી તીવ્રતા ન આવે, ત્યાં સુધી તે સદ્ગતિદાયક કેવી રીતે બને? એ વાત તદ્ન
સાચી છે. માટે જ કહ્યું છે કે
ध्यायतो विषयान् पुंसः, सङ्गस्तेषूपजायते । सङ्गात् संजायते कामः; कामात् क्रोधोऽभिजायते ॥ १ ॥ क्रोधाद् भवति संमोहः, संमोहात् स्पृतिविभ्रमः । स्मृतिभ्रंशाद् बुद्धिनाशो, बुद्धिनाशात् प्रणश्यति ॥ २ ॥
અર્થવિષયાનુ ધ્યાન કરનાર પુરુષને તેમાં આસક્તિ ઉત્પન્ન થાય છે, આસક્તિથી કામના જાગે છે, કામનાથી
