________________
નમસ્કાર મહામંત્ર અંગે પ્રશ્નોત્તર
૧૭ થાય છે, એમ મનાય છે. લેકમાં કારની જેમ જૈન આગમમાં મહામંત્ર તરીકેનું સ્થાન નવકારને પ્રાપ્ત થયેલું છે, તેથી કાર વડે પરમેશ્વરની જેમ પાંચેય પરમેષ્ટિઓનું સ્મરણ થઈ શકે છે. એ વસ્તુ જણાવવા માટે આદિ અક્ષરોની સંધિ કરીને તે સિદ્ધ કરી બતાવ્યું છે. સંધિ કરવામાં સિદ્ધ અને સાધુના પર્યાય શબ્દ અનુક્રમે “અશરીરી” અને મુનિને લઈ તેનાં આદિ અક્ષર = અને મને ગ્રહણ ક્ય છે. તેમ કરીને કેવળ શબ્દથી નહિ પણ અર્થથી કાર પંચપરમેષિવાચક સિદ્ધ કર્યો છે. એ રીતે અર્થને પ્રધાન બનાવીને પર્યાયવાચક શબ્દની સંધિ કરવી એમાં મંત્રશાસ્ત્રની દૃષ્ટિએ કશે વિરોધ આવતો નથી. તથા શબ્દશાસ્ત્રની દષ્ટિએ ગૌણ– પ્રધાનન્યાય અર્થાત્ કોઈ સ્થળે શબ્દની તે કઈ સ્થળે અર્થની પ્રધાનતા સચવાય છે.
પ્રશ્ન-મંત્ર આરાધનથી દેવ પ્રસન્ન થઈ કામ કરે છે, તે રીતે આમાં ક્યા દેવ પ્રસન્ન થાય છે?
ઉત્તર–શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરિજીએ સ્વરચિત સંસ્કૃત શકસ્તવના ઉપસંહારમાં કહ્યું છે કે આ રીતે શ્રી અરિહંત પરમાત્માની સ્તુતિ વડે ચારેય નિકાયને દેવે પ્રસન્ન થાય છે અને પાંચેય પ્રકારના ભૂતે અનુકૂળ બને છે. દુષ્ટોને ક્ષય અને શિષ્ટોને જય તથા ઐહિક-આમુમિક અનેક પ્રકારનાં ફળ મળે છે. અંતમાં કહ્યું છે કે શ્રી જિનસ્તુતિ પરમ મંત્રરૂપ છે. તેથી તેના સ્મરણ વડે આરાધકને સર્વ પ્રકારની અનુકૂળતા પ્રાપ્ત થાય છે.
