________________
નમસ્કાર મહામંત્ર અંગે પ્રશ્નોત્તરો
૧૩૧ પ્રમત્ત ગુણસ્થાનક પર્યત નિરાલંબન ધ્યાન શ્રી ગુણસ્થાન કમારેહ આદિ ગ્રંથમાં સ્પષ્ટ નિષેધ કર્યો છે. માત્ર તેની ભાવના કરવાનું ફરમાવ્યું છે. જ્યારે દિગંબર સંપ્રદાયના પરમાત્મપ્રકાશ આદિ ધ્યાનગ્રન્થમાં નિરાલંબન દયાન ઉપર વિશેષ ભાર દેખાય છે અને શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપના ધ્યાન માટે વારંવાર પ્રેરણા કરાયેલી દેખાય છે.
પ્રશ્ન-ચૂલિકા એ ફલશ્રુતિ છે, એ નિર્વિવાદ છે. તેની ગણના મંત્ર તરીકે શી રીતે થાય? આવી રીતે બીજી કેઈફલશ્રુતિની ગણના મંત્ર તરીકે થાય છે ખરી ?
ઉત્તર-પર્વતનું શિખર જેમ પર્વતથી અલગ નથી અથવા મસ્તકની શિખા જેમ મસ્તકથી જુદી નથી, તેમ મંત્રની ચૂલિકા મંત્રથી ભિન્ન નથી. શ્રી દશવૈકાલિક અને શ્રી આચારાંગસૂત્રની ચૂલિકાઓ જેમ મૂળ ગ્રન્થથી જુદી નથી, તેમ શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રની ચૂલિકા શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રથી અલગ નથી. શ્રી મહાનિશીથસૂત્રમાં શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રને આઠ અધ્યયનાત્મક પંચમંગલ મહાશ્રુતસ્કંધ કહેલ છે. તેમાં પાંચ અધ્યયન મૂળ મંત્રના અને ત્રણ અધ્યયન ચૂલિકાના મળીને આઠ અધ્યયન કહ્યા છે અને પ્રત્યેક અધ્યયનના એક એક આયંબિલને નમસ્કારના ઉપધાનમાં જુદાં જુદાં કરવાનાં કહ્યા છે. લેગસસૂત્રમાં પણ ફલશ્રુતિ સાથે જ ચતુર્વિશતિ સ્તવની રચના છે. લેગસના ક૫માં ફલશ્રુતિની ગાથાઓને પણ મંત્રસ્વરૂપ માનીને તેના કપે અને ફલાદેશે બતાવ્યા છે.
