________________
—
મહામંત્રને ઉપકાર
૫ અનાદિ તૃષ્ણને શમાવીને પરંપરાએ મેક્ષના અતીન્દ્રિય અવ્યાબાધ સુખને મેળવી આપનારું થાય છે. આ રીતે થતું ભાવનમસ્કાર સર્વ પ્રકારનાં પુણ્યકાર્યોને સમૂહમાં સ્વામીતુલ્ય બને છે. આ ભાવનમસ્કાર વિના અનંત વખત ગ્રહણ કરેલાં શ્રમણલિંગે દ્રવ્યલિંગ બન્યાં છે અને તેની સાધના અકૃતકૃત્ય રહી છે. કહ્યું છે કે
यथा नक्षत्रमालायां, स्वामी पीयूषदीधितिः। तथा भावनमस्कारः, सर्वस्यां पुण्यसंहतौ ॥१॥ जीवेनाकृतकृत्यानि, विना भावनमस्कृति । गृहीतानि विमुक्तानि, द्रव्यलिङ्गान्यनन्तशः ॥ २॥
અથ–નક્ષત્રમાળામાં જેમ ચંદ્ર સર્વને સ્વામી છે, તેમ સર્વ પ્રકારના પુણ્યસમૂહમાં ભાવનમસ્કાર એ મુખ્ય છે. ભાવનમસ્કાર વિન જીવે અનંત વાર દ્રવ્યલિંગે લીધાં અને મૂક્યાં, છતાં કાર્યસિદ્ધિ થઈ નથી. (૧-૨)
કાર્યની સિદ્ધિ માટે નમસ્કાર જરૂરી છે અને તે ગુણબહુમાનના ભાવથી આવે છે, તેથી શ્રી અરિહંતાદિ પરમેષિએના એકે એક વિશિષ્ટ ગુણને પ્રધાન બનાવી તેના પ્રણિધાનપૂર્વક નમસ્કારને અભ્યાસ માટે જરૂરી છે.
શ્રી ઉપાધ્યાયભગવંતના સ્વાધ્યાયરસની જેમ શ્રી સાધુભગવંતના સંયમ અને તપથી પવિત્ર થયેલા ગાત્રના પગુણને અચિંત્ય પ્રભાવ અને તેને પ્રણિધાનનું સ્વરૂપ હવે જોઈએ.