________________
પરમેષ્ટિ નમસ્કાર શરીરના સ્વભાવને વિચાર વૈરાગ્યને હેતુ થાય છે. તથા વિષયે પરિણામે કટુ છે, કિંપાકવૃક્ષના ફળના ઉપભેગની ' ઉપમાવાળા છે, સ્વભાવથી ભંગુર છે, પરાધીન છે, સંતોષરૂપી અમૃત રસના આસ્વાદના શત્રુ છે અને તેનાથી ઉત્પન્ન થનારૂં સુખ લાલાને ચાટવાથી થનારા બાળકના દુગ્ધાસ્વા-દના સુખની જેમ અપારમાર્થિક છે. તેમાં આસ્થા રાખવી એ વિવેકીઓને યુક્ત નથી, પણ તેનાથી વિરામ પામવું એ જ શ્રેયસ્કર છે. વિરતિ એ જ કલ્યાણકારિણી છે.
વળી આ ગૃહવાસ સળગતા અગ્નિની વાળા સમાન છે. તેમાં વિષયથી સ્નિગ્ધ એવી ઈન્દ્રિયો રૂપી લાકડાં બળે છે અને તેમાંથી ધૂમની ઘટાની જેમ અજ્ઞાનની પરંપરા પ્રસરી રહી છે. એ વાળાને શમાવવાનું સામર્થ્ય માત્ર એક ધર્મ રૂપી મેઘમાં રહેલું છે, તેથી તેમાં જ એક પ્રવૃત્તિ કરવી તે ઉચિત છે. આવું ધર્મધ્યાન રાગના હેતુઓને નિરોધ કરનાર હોવાથી તથા પરમાનંદના આસ્વાદલ્ય આનંદને સાક્ષાત્ આપનાર હોવાથી અવશ્ય કરવાલાયક છે. શ્રી નવકારમંત્રની આરાધનામાં આ વિરાગવિચય ધર્મધ્યાનભરેલું છે.
૭. ભવવિચય-રૂકૃત કર્મના ફળને ઉપભોગ કરવા માટે જીવને ફરી ફરી જન્મ લેવો પડે છે. ત્યાં અરઘટ્ટઘટીયંત્રના ન્યાયથી મૂત્ર, પુરીષ અને આંતરડામય દુર્ગધી જડર રૂપી કેટરોમાં વારંવાર વસવું પડે છે અને ત્યાં - વસનાર જંતુને કોઈ સહાય નથી, ઈત્યાદિ ભવપરિવર્તનને
