________________
પડ
નમસ્કાર મહામંત્રનું ધ્યાન અને ભક્તિપૂર્વકના નમસ્કારથી તે સુલભ બને છે, કારણ કે-શ્રી પંચપરમેષ્ઠિ શુદ્ધથી સ્વરૂપવાળા, સ્થિર અને શાશ્વત છે.
સમુદ્રથી દૂર રહેલા સ્થાનમાંથી મનુષ્ય જેમ જેમ સમુદ્રની સમીપ આવતું જાય છે, તેમ તેમ સમુદ્ર ઉપરથી આવતા પવનની શીતલ લહેર વડે તેને તાપ શમતે જાય છે અને આનંદ વધતો રહે છે. ધ્યાન વડે મનુષ્ય પિતાના બહિર્મુખ મનને જેમ જેમ પરમ તત્વની અભિમુખ કરી સમીપ આવતું જાય છે, તેમ તેમ અંતઃકરણમાં અપૂર્વ શાન્તિ, સમતા, તૃપ્તિ અને નિર્ભયતાને આનંદ -અનુભવતે જાય છે. અથવા જેમ મોટા રાજાની સાથે અનુકૂળ સંબંધથી જોડાયેલા સામાન્ય માણસની પણ બાહ્ય–આંતર્ સ્થિતિમાં મોટો ફેર પડી જાય છે, તેમ જ્ઞાનાનંદ સ્વભાવવાળા શ્રી પંચમેષ્ટિઓ સાથે ધ્યાન વડે એકતાને અનુભવનારે મનુષ્ય પણ પિતાની અંદરની અને બહારની સ્થિતિમાં મોટે ભેદ અનુભવ્યા સિવાય રહેતું નથી. જ્યાં જ્યાં તે સ્થિતિ બદલાતી ન જણાય, ત્યાં ત્યાં સમજવું કે તે પરમેષ્ઠિઓનું ધ્યાન ગ્ય રીતે કરતે (કરી શક્યો) નથી. ધારણાકાળે દયેયની પ્રતીતિ ન્યૂન હોય છે અને અહંવૃત્તિની પ્રતીતિ વિશેષ હોય છે, જ્યારે ધ્યાનકાળે ધ્યેયની પ્રતીતિ પ્રબળ બને છે અને અહંવૃત્તિની પ્રતીતિ ઘટી જાય છે. ચોર આદિના ભયવાળા નગરમાં રહેનારા ધનાઢયો જેમ પિતાના ધનને પ્રયત્નપૂર્વક ગેપવી રાખે છે, તેમ ધ્યાનાભ્યાસીએ ધ્યાનથી ઉત્પન્ન થતા લોકોત્તર આનંદને અને અનુભવાતી ધ્યાનાનંદની વિલક્ષણ પ્રતીતિઓને પ્રયતનપૂર્વક ગોપવવી જોઈએ.
