________________
પ્રકરણ ૩ જું
૭ મૂતિ માનવાને ઝઘડો વેતાંબર સંપ્રદાયમાં છેલ્લાં અઢી વર્ષમાં સ્થાનકવાસી ભાઈઓ સાથે ઝઘડે ચાલ્યો છે અને વીતરાગના મતમાં એ ઝઘડાએ ઘણું ભયંકર રૂપ પકડયું છે અને અનુયાયીઓ બે પક્ષમાં વહેંચાઈ ગયા છે. લગભગ અઢીસો વર્ષ પહેલાં કોઈ અધ્યાત્મરુચિવાળા અભ્યાસીને એક પ્રશ્ન થયો કે “વીતરાગ જેવી ન ભૂત ન ભવિષ્યત આદર્શ ભાવના, જે ખરેખર ધ્યાન કરવા ગ્ય છે, જીવવા યોગ્ય છે, આચરવા યોગ્ય છે, તેને પથ્થર કે લાકડા જેવું સ્થૂળ રૂપ આપવું એ એ ભાવનાને ઉચ્ચ સ્થાનકેથી ઉતારી પાડવા જેવું છે. એમને કદાચ તે વખતના દ્રવ્યપૂજાના પ્રચારમાં પણ અત્યુકેક જણાયો હશે. ગમે તે કારણે મૂર્તિપૂજા ન હોવી જોઈએ એવો મત તેમણે બતાવ્યો અને ઉપદેશે. તેના અનુયાયીની મોટી સંખ્યા થઈ
મૂર્તિ તે માત્ર સાધન છે. ભગવાનની ગેરહાજરીમાં ભગવાનને યાદ કરાવનાર નિમિત્ત છે અને ભાવપૂજાનું કારણ છે. છતાં મૂર્તિ માનનારને એ સંબંધમાં એવો આગ્રહ થયો કે મૂર્તિપૂજા ન સ્વીકારનાર જૈન જ નથી, મિથ્યાત્વીથી પણ ખરાબ છે અને તદ્દન નિંદવા યોગ્ય છે. આ પ્રકારને ઉપદેશ શરૂ થયો.
અને એક વાર ઘર્ષણ થયું એટલે પછી એને છેડો ક્યાં આવશે એને પ જ રહ્યો નહિ. અરસ્પરસ બન્ને વર્ગો ખૂબ લડ્યા. લડ્યા તે એવું લડ્યા કે અનેક સ્થળે તે તોફાને થયાં. એકબીજાના વરઘોડા તેડી પાડવા, ન છાજે તેવા શબ્દોમાં ટીકા કરવી અને પારાવાર વૈરને પોષવું એ જાણે નિયમિત વાત બની ગઈ અને પદ્ધતિસરના ઉપદેશથી એ વાતને બન્ને વર્ગના ઉપદેશકે એ પિષી, પ્રચારી અને વધારી. મૂર્તિને માનનારા વરઘોડા
