________________
-
પ્રકરણ ૧૪ મું
૧૫૧
કચ્છી દશા ઓશવાળ સાથેનું વર્તન તે નવયુગને ભારે અસહ્ય લાગશે. તેઓ અનેક મંદિર બાંધે, સેંકડે વર્ષથી જૈન ધર્મ પાળે અને અનેક ક્રિયા અનુષ્ઠાન કરે, છતાં તેમને નવકારશીમાં નેતરું તે નહિ, પણ તેઓ જમણ આપે તેને સ્વીકાર કરવાની પણ ના!
પ્રાચીનેએ સેંકડે ભાવસાર કુટુંબને હીન માની અલગ જમાડ્યા, તેમણે પાંચા અને નીમા વાણિયા પૂર જૈન હોવા છતાં તેમની દરકાર કરી નહિ, લુહાણ ઘાંચા સાચા જૈન હોવા છતાં તેમને પંક્તિમાં જમાડ્યા નહિ.
આવી તે અનેક કર્મકથાઓ છે. આવી વ્યવસ્થા થઈ હોય ત્યાં મોટો ભાગ જૈન મટી અજૈન થઈ જાય, આખી કોમેની કેમોને ગુમાવી બેસાય તેમાં જરા પણ નવાઈ જેવું નથી. જાણે જૈનને પરભવ સાથે જ સંબંધ હોય અને આ ભવમાં તે તેણે જૈન થવું હોય કે રહેવું હોય તે લગ્નની કે ભજનવ્યવહારની વાત પણ વિચારવી ન ઘટે એવી નિર્વેદ દષ્ટિની વાત કરતાં વ્યવહારુ જૈને તદ્દન અવ્યવહારુ બની ગયા, અને બાપની પૂજી જાળવતાં ન આવડી એટલે વારસે ઉત્તરોત્તર ગુમાવતા ગયા; એ ફેંસલો તેમને માટે નવયુગ આપશે. નવયુગને લાગશે કે આવા વિચિત્ર સંગમાં મેટી સંખ્યા જૈન મટી જાય તેમાં નવાઈ જેવું કાંઈ નથી. નવાઈ તે આવા વિપરીત સંગે અને અંદર અંદરની કાપાકાપી હોવા છતાં બાર લાખ જૈને છૂટાછવાયા પણ રહી ગયા છે એ જ છે! કારણકે જે રીતે શાસન ચાલ્યું છે તે રીતે તે એટલી સંખ્યા પણ રહેવી ન ઘટે એવી નિર્ધાતક રીતે આખી દુર્વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. એના અંદર અંદરના અર્થ વગરના ઝઘડા જોયા હોય કે એના સંધના મેળાવડા જોયા હોય તે એ કેમ કેટલી નીચી હદે ઉતરી ગઈ છે એને જરા ખ્યાલ આવે.