________________
પ્રકરણ ૧૮મું
૨૩૭.
હજારને બેસવાનું હોય છે. બેસવાની જગ્યા કચરાપુંજાથી ભરેલી હોય છે. અવ્યવસ્થાનો, અવાજ, બગાડનો હિસાબ નથી. એ જમણવારથી કઈ ભાવના પિવાય છે તે સમજવું નવયુગને મુશ્કેલ પડશે. આવાં જમણ નવયુગ બંધ કરશે. એ જમણવાર કરશે તે આદર્શ યુક્ત જ કરશે.
સ્વામીવાત્સલ્ય જેને કહેવામાં આવે છે તેમાં જમનાર કે જમાડનારને ધમબંધુભાવ જાગી શકે એવી પરિસ્થિતિ જ રહી શકે તેમ નથી. જમણવારને બદલે જમણધાડ થઈ પડી છે અને વિવેકને બદલે ગાંડપણ દેખાય છે. આવો અભિપ્રાય નવયુગ અત્યારનાં કહેવાતા સ્વામીવલ માટે આપશે.
એ સર્વને એ ઉચ્છેદી નહિ નાખે, પણ સુધારશે. તદ્દન જૂદા જ પાયા ઉપર મૂકી દેશે અને ધર્મવાત્સલ્ય વધે તેવા પ્રેરક પિષક અને આનંદપ્રદ જમણવારને બનાવી દેશે. આ સર્વેમાં ખર્ચ કરતાં વિવેકની જરૂર છે, બેટા દેખાવ કરતાં આવડતની જરૂર છે, અને ખાસ સંખ્યા કરતાં વાતાવરણની વિશુદ્ધતાની જરૂર છે. એ સર્વ વ્યવસ્થાને પરિણામે લભ્ય થઈ શકે છે અને તે નવયુગ કરી બતાવશે. એ સંબંધમાં સંસ્કૃતિવાળી પ્રજાઓ અને કામો કેવી સગવડથી જમણ કરે છે તેને અભ્યાસ કરી તે ઓછી સંખ્યાને પણ પૂર્ણ આદરથી પ્રેમથી વ્યવસ્થાથી જમણની જરૂર દેખાશે ત્યારે આપશે.
આ જમણવારને આ સવાલ ધાર્મિક પરિસ્થિતિમાં પણ જાય છે અને વ્યાવહારિક પરિસ્થિતિમાં પણ આવે છે. વર્તમાન પરિસ્થિતિ એક દિવસ પણ ચલાવી લેવા યોગ્ય નથી. જે ધર્મ પંચેદ્રિય અસંસી જીવની ઉત્પત્તિ બતાવે, જે અસંખ્ય લાળીઆ છવ ઉપજતાં બતાવે, જે શૌચ ધર્મને અગ્રપદ આપે, જે
