________________
=
२७०
નવયુગને જૈન
^^^
^^^^
^^^^er
માણસ મરવા પડે અથવા મરણને વિચાર કરે એટલે જે ધન સાથે કઈ પણ રીતે લઈ જઈ શકાય તેવું ન હોય તેની વ્યવસ્થા કરવી જ પડે છે. આમાં વિવેક કેવા પ્રકારને તે જાય છે અને નવયુગમાં કેવા પ્રકારને થશે એ નવયુગ વિચારશે.
જે વખતે હિંદમાં સમૃદ્ધિને મર્યાદા નહતી, જ્યારે દેશનું ધન દેશમાં જ રહેતું, જ્યારે આર્થિક પ્રશ્નો અને હરિફાઈ પરસ્પર ગૂંચવાઈ ગયેલા રહેતા અને જ્યારે દેશમાં ધન ધાન્યની વિપુળતા હતી ત્યારે ગમે તે રીતે ધનવ્યય થઈ જાય તે કદાચ ચલાવી લેવા જેવું ગણાય, પણ અત્યારે તે મહત્વના પ્રશ્નો દેશ સામે ઉભા થયેલા છે. આખા વિશ્વ સાથે વ્યવહાર ચલાવવાનો છે, આપણા દેશના આર્થિક પ્રશ્નો પર આપણે હકક કે આપણી સ્વાધીનતા નથી, ત્યારે નિરર્થક ધનવ્યય પાલવે નહિ; અત્યારે તે એક વાવીએ ત્યાં સો ઉગે તે વિવેક દાનપદ્ધતિમાં રાખવો જ પડે.
નવયુગ તેથી દાનપ્રવાહને ઝોક આપશે. એ જરૂરીઆતવાળાં ક્ષેત્રને શોધી કાઢશે. એ ભરતામાં ભરતી કરવામાં અવિવેક માનશે. એ ધરાયેલાને ખવરાવવામાં પરિણમે થતું અજિર્ણ જોઈ શકશે. એ દેશ અને સમયને વિચારી ઉદારતાને કરે જ્યાં પાણીની જરૂર હોય તેવા પ્રદેશ તરફ ફેરવી નાખશે. એની નજરમાં પોળખાતા કરતાં પિષક વર્ગ વધારે ધ્યાન ખેંચશે. નવયુગની દાનપ્રથામાં નીચેની બાબતે નવી પ્રણાલિકા દેરશે.
કેળવણી-જ્ઞાન-પ્રકાશે સર્વથી અગત્યનું સ્થાન લેશે.
કેળવણીનાં સાધન, વિદ્યાર્થીગૃહ, વાચનમાળા, જરૂરી પુસ્તકે, ધર્મજ્ઞાનને પ્રચાર, વિજ્ઞાનમાં પ્રગતિ આદિ કેળવણીની બાબતે મુખ્ય સ્થાન લેશે.
શ્રાવક અને શ્રાવિકાક્ષેત્રને સમૃદ્ધ કરવાની બાબત વિશેષ અગત્ય ધરાવશે. શ્રાદ્ધવર્ગની શારીરિક, માનસિક, વ્યાવહારિક