________________
૫૪.
નવયુગને જૈન
મોટો ફેરફાર કરી નાખશે. એને ઔદ્યોગિક નેતૃત્વ મળ્યું છે તે એ જાળવી રાખશે, પણ તેમ કરવામાં તેણે અત્યારની રીતિ અને પદ્ધતિમાં મેટ ફેરફાર કરવો પડશે અને તે એ કરશે. એ નવયુગને શોભે તેવા ફેરફાર તુરત કરશે. એ કારીગર વર્ગનાં રહેઠાણો મનુષ્યને રહેવા લાયક બનાવશે, એ અજ્ઞાન કારીગરને શિક્ષણ આપશે, એ એનાં બાળબચ્ચાંના ઉછેર અને શિક્ષણ માટે ગોઠવણ કરશે અને અત્યારે માનુષી તત્ત્વની જે ગેરહાજરી ત્યાં જણાય છે તે તે સુધારી લેશે. ઉત્પન્નમાં દેલતને ભાગ છે, આવડતને ભાગ છે, તેથી વધારે ભાગ મજૂરને છે એ વાત સ્વીકારીને ચાલશે અને તેથી ઘણી અગવડે પતશે. છતાં સમયાનુકુળ થવાની તેનામાં શક્તિ છે તે બરાબર અમલમાં મૂકશે. સમયધર્મને માન આપ્યા વગર કોઈ યુગમાં કોઈ પ્રજાને ચાહ્યું નથી અને આખા જૈન ક્રિયા અને નીતિવિભાગની તે તે પર જ રચના થયેલી છે અને તેમાં ફેરફાર થયા છે. તેને અનુયાયી જરૂર વખતે એ સત્ય કદી વિસરશે નહિ. વળી ઉત્પત્તિના બીજા અનેક માર્ગો તે ઉઘાડશે. મેટા પાયા ઉપર ખેતી, સ્વદેશી ઉદ્યોગ, નાની મોટી દરજની જરૂરની ચીજોની ઉત્પત્તિ અને વેચાણનું કામ એ ઉપાડી લેશે. આ સંબંધી કેટલીક વિચારણા પુસ્તકમાં થઈ ગઈ છે પણ અંતમાં એ તુરતમાં કરવાની બાબત તરીકે નવયુગ સમક્ષ રહેશે એ રજૂ કરવું પ્રાસંગિક ધારવામાં આવ્યું છે.
સ્ત્રીશક્તિ-નવયુગમાં નવયુગનું મહાબળ નવયુગની સ્ત્ર રહેશે. એ પ્રચંડ શક્તિ જાગૃત થઈ ગઈ છે. એ શું શું કરશે એ કહેવાની જરૂરૂ નથી, એ શું નહિ કરે એ જ પ્રાચીનએ વિચારવાનું રહેશે. નવયુગની પ્રત્યેક પ્રગતિમાં સ્ત્રી અને પુરુષોનું સમાન સહસંચરણ થશે. આ બાબતમાં નવયુગ જરા પણ ખલના નહિ કરે. એ સ્ત્રીઓને
