________________
પ્રકરણ ૨૨ મું
કેળવણી નવયુગની રચનાને મુખ્ય પાયે કેળવણી:ઉપર રચાશે. તે કેળવણીની બાબતને સર્વથી વધારે મહત્ત્વ આપશે. કેળવણીના પ્રતાપે જ પ્રકાશ પ્રાપ્ત થાય તેમ છે તેમ નવયુગ માનશે અને એની સર્વ કાર્યપદ્ધતિમાં કેળવણીને અગ્રસ્થાન મળશે.
કેળવણીને વિષય આખી ચર્ચામાં ઓતપ્રેત થયેલ છે છતાં તે વિષયની મહત્તાને લઈને એ વિષયને સીધે ચર્ચવાની જરૂર લાગી છે. બાકી તે નવયુગને જૈન એટલે કેળવણીને બાળ, કેળવણીનું ફળ, કેળવણીનું પરિણામ અને કેળવણીને ઉપાસક. નવયુગમાંથી કેળવણીનું તત્ત્વ બાદ કરી નાખવામાં આવે તે બાકી કંઈ રહે તેમ નથી. પ્રાચીનેમાંના ઘણા કેળવણું શબ્દથી ભડકે છે તેનું કારણ ઉઘાડું છે. જે નવીન ભાવના, નવા આદર્શો અને દૃષ્ટિકોણ કેળવણીએ રજૂ કર્યા છે તે પ્રાચીને જીરવી શકે તેમ નથી, તેને પહોંચી શકે તેમ નથી અને તેની સામે ટકી શકે તેમ નથી. આવા આવા વિચારનિ નવયુગ કરશે અને તેના દાખલાઓ માટે આ પરિવર્તન કાળને - વર્તમાન ઇતિહાસ રજૂ
