________________
===
३२०
નવયુગને જૈન
માટે એક પણ વ્યવસ્થા નહિ. હૃદયને ભેદી નાખે એવા રાતાં સાળુઓની પછવાડેનાં દુ:ખને કેઈને દિલાસ પણ નહતા અને અપશુકન રૂપે ગણાતી છપ્પરપગીને પિયરમાં માન નહિ અને સાસરામાં પેટ ભરીને ખાવાનું નહિ. એશિયાળી અપશુકનિયા જિંદગીમાં ઉદ્દેશ ન રહેતાં જીવનરસ ઉડી ગયા અને એની સંખ્યા. વધતાં દેશ દરિદ્રી અને હસકેસ વગરને અને મંદ થઈ ગયો.
આ આખી કર્મકથા ભારે જબરી છે. અહીં અટકી જઈએ. આ બાબતની ખાતરી કરવી જ હોય તે એક વાત જેવાથી તેને પાકે નિશ્ચય થશે. તમે જાણતા હશે કે પરિવર્તનકાળની શરૂઆતમાં જ્ઞાતિઓ સનબ્દબદ્ધ થવા માંડી. શેઠિયાઓએ પિતાની સત્તા ચાલી જવાનાં પગરણે જોયાં એટલે કેટલાક લેખિત ઠરાવો ‘નાતના ધારા’ને નામે કરવા માંડ્યા. અનાદિ કાળથી જે લખાયું નહોતું તે લખાવા માંડયું, પણ એ લખેલું કે છાપેલું ધારાના નામથી આગળ ધરાનું ચિત્ર વાંચશે તે તેમાં એક પણ ધારે સ્ત્રીના દષ્ટિબિંદુથી ઘડાયેલે નહિ જણાય. અને જ્યારે
જ્યારે કોઈ નવયુગની આગાહી કરનારા યુવકે સ્ત્રીને પક્ષ લીધો હશે ત્યારે એની વાવણી કેવી થઈ છે તે આ ઈતિહાસ ઉખેળવા ગ્ય છે. મતલબ એ છે કે સ્ત્રીની નજરે કઈ પણ કાયદે અત્યાર સુધી થયેલે જાણવામાં નથી.
આવા અનેક કારણથી સ્ત્રીશક્તિ દબાઈ ગઈ વિકૃત થઈ ગઈ ચૂપ થઈ ગઈ અને પરિણામે એને ન્યાય કરનાર કે એને માટે વિચાર કરનાર પુરુષે જ હોઈ શકે એ વાત સિદ્ધ થઈ ગઈ. આ વાત તે હજારો વર્ષથી ચાલે છે એટલે એથી ઉલટી વાત હેઈ શકે એમ સ્ત્રીઓને પણ લાગ્યું નહિ અને પુરુષોનું નિષ્કટક રાજ્ય ચાલ્યા કર્યું.
