________________
પ્રકરણ ૨૪મું
૩ર૯
ભાવને એટલો પ્રસાર થશે કે અત્યારે એ પ્રશ્ન મુંઝવણુ કરે છે તેવું નવયુગમાં કાંઈ નહિ રહે. વિધવાને પરણવું જ હોય તે તેને છૂટ આપવામાં આવશે, પણ તેવા દાખલા બહુ ઓછા બનશે.
રશિયા વગેરે દેશમાં લગ્નનું બંધન નામનું રહ્યું છે, છૂટાછેડા વધતા જાય છે અને નીતિને સવાલ લગભગ ઉડી ગયો છે. તેમાંનું હિંદમાં કાંઈ થવાનું નથી. નવયુગમાં હિંદનો વિકાસ તદ્દન નવીન ધોરણ પર થનાર છે. એક દેશમાં બન્યું તે અહીં પણ બનશે એમ ધારવાનું કારણ નથી. કેળવણીને પ્રસાર થયા છતાં પૂર્વ કાળના વારસા તદ્દન પ્રજાઓ મૂકી શક્તી નથી એ વાત ખાસ ધ્યાનમાં રાખવાની છે અને નવયુગનું ધોરણ ભાંગતેડનું રહેવાનું જ છે, પણ એની ભાંગતોડ અકકલવાળી–ધોરણવાળી સમજણ પૂર્વકની થવાની છે એ પણ સાથે ધ્યાનમાં રાખવું.
સ્ત્રીઓનો વિકાસ ખૂબ થશે તેટલું જ પુરુષને થશે તે જ જૈન કન્યાઓ જૈનને પરણશે, નહિ તે ભારે વિસંવાદ ઉભો થશે. કેળવણીના પ્રચાર સાથે અંતે સમાનવાયશીલ અને ધર્મવાળા મળી જશે. આ સ્થિતિ અમુક ભાંગડ થયા પછી સુવ્યવસ્થિત રીતે ગેઠવાઈ જશે.
સ્ત્રીઓની લાગણી અને પુરુષની સાહસવૃત્તિ, સ્ત્રીઓની નરમાશ અને પુરુષોની પ્રેરકવૃત્તિ, સ્ત્રીઓની સ્વભાવ પારખવાની શક્તિ અને પુરુષોની કામ પાર પાડવાની શક્તિ – આવી અનેક શક્તિઓના સહયોગથી એક તદ્દન અભિનવ બંધારણ થશે. ઘરમાં સાદાઈ સ્વચ્છતા અને વ્યવસ્થા આવશે, ખરચમાં કરકસર આવશે, ઉદ્યોગમાં બન્નેનું જોડાણ થશે અને બન્નેનું સાધ્ય ઉત્તમ પ્રકારને વિશિષ્ટ આનંદ અનુભવવાનું રહી ધર્મના નૈતિક તવોને પ્રસાર વધારનાર અને દીપાવનાર નીવડશે. શરૂઆતમાં મોટા નાના પાયા
