________________
પ્રકરણ ૨૨ મું
આવી અનેક બાબતે છે તે શોધખોળ માગી રહી છે, નિષ્પક્ષપાત સમાલોચન યાચી રહી છે અને અતિશયોક્તિ કર્યા વગર યોગ્ય સ્થાન પ્રાપ્ત કરવાને પિકાર કરી રહી છે. એને ઉપાય કેળવણીની રચના કેંદ્રસ્થ થાય તે જ રીતે શક્ય છે. જૈનને નૈતિક અનેક સંદેશા દુનિયાને આપવાના છે, શ્રી મહાવીર આદિ મહાપુરુષોને યોગ્ય સ્થાન અપાવવું છે અને અહિંસાને પ્રચાર ગ્ય રીતે કરી દુનિયાની મુંઝવણ દૂર કરવી છે.
આ અનેકવિધ પ્રવૃત્તિને અંગે શિક્ષણ સાથે વિશ્વવિદ્યાલયની આવશ્યકતા જૈનદર્શનને અંગે નવયુગને સુરતમાં લાગશે એની ' દષ્ટિ એમાં જરા પણ સંકુચિત એકદેશીય કે રાષ્ટ્ર ભાવનાની વિરોધી નહિ રહે, પણ જગતના ઉદ્ધાર માટે શાંતિના પ્રસાર માટે એને જૈન વિશ્વવિદ્યાલય અનિવાર્ય લાગશે.
અને નવયુગને જે વાત ખાસ આવશ્યક લાગશે તેને તે અમલ કરશે. આ રીતે કેળવણુના અનેકવિધ પ્રયત્ન નવયુગ કરશે અને તે કાર્ય મહાસભા દ્વારા લેશે. મહાસભા વિચાર વિનિમય કરી વાતાવરણ ફેલાવશે અને કેન્દ્રસ્થ કેળવણી મંડળ એને અમલ કરશે.
કેળવણીનાં સાધન કેળવણી પ્રાપ્ત કરવાનાં સર્વ સાધનને નવયુગ વગર સંકોચે ઉપયોગ કરશે. પ્રવર્તમાન સર્વ સાધન ઉપરાંત કેટલાંકની વક્તવ્યતા ખાસ જરૂરી ઈ નીચે નોંધી છે.
જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવામાં આંખ અને કાન બે ખાસ ઉપયોગી બાબતે સિદ્ધ થઈ ચૂકી છે. જ્ઞાન પાંચે ઇયિ દ્વારા પ્રાપ્ત થાય છે, પણ કેળવણીને ખાસ સંબંધ આંખ અને કાન સાથે સવિશેષ છે. તેને મદદ કરનાર સાધને પૈકી “સિનેમાનું સાધન કેળવણ