________________
પ્રકરણ ૧૯ મું
૨૫૩
આવશ્યકતા નથી. માત્ર એને સ્થાનનો નિર્દેશ કરી એ વિચાર તરફ અત્ર ધ્યાન ખેંચી વિરમીએ. નવયુગ આ પંચાયત ફંડને અતિ મહત્ત્વનું સ્થાન આપશે અને એને વધારવા પૂરતો પ્રયત્ન કરશે.
આ ફંડમાંથી સેવાભાવી કાર્યકરને પોષણ મળશે. આજીવન કામ કરનારા હવા ઉપર જીવી શકતા નથી એ નવા યુગના ધ્યાન પર આવશે. જે સમાજ સેવા માગે તે સેવા કરનારને સાદાઈથી પણ ખાવું પીવું અને રહેવું તથા પહેરવું પડે છે અને અખંડ સેવા સાથે આજિવિકા માટે પર ઉપર આધાર રાખવો પડે એ પરસ્પર વિરેાધી વાત છે. પ્રાચીનમાં સેવાભાવી નીકળતા હતા, પણ ત્યાં આજીવન કામ કરનાર બહુ અલ્પ અને ઘણે ભાગે વૃદ્ધ માણસો મળી શકતા. તેઓને આજિવી કાને પ્રશ્ન નહોતે. પિતાનું સાધન તૈયાર કરી કામ કરતા. તે વખતે કામ કરવાનાં ક્ષેત્રે પણ ઘણાં જ ચેડાં હતાં, નવયુગમાં તો પાર વગરનાં ક્ષેત્રે ઉઘડતાં જશે, તેને પહોંચી વળવા સેવાભાવી યુવકની ખાસ જરૂર પડવાની અને સમાજે તેમને નિશ્ચિત કરવા જ પડે. આ સંબંધી આખી વિચારણે જુદા જ પ્રકારની થઈ જશે. સેવાને આધાર સેવા કરનાર પર છે અને સેવા કરનારની એકલીનતા નિશ્ચિતતા પર નિર્ભર રહે છે. પાર વગરનાં પ્રચારકાર્ય અને જનસેવાના વિવિધ ક્ષેત્રોને અંગે આ આખી બાબત ખૂબ વિચારવા યોગ્ય રહેશે.
પ્રાચીને વિચાર આવી જાહેર સેવા કરવાને બદલે લેનારને “ધર્માદા દ્રવ્ય ખાવાના દહાડા આવ્યા” ગણી તેની ટીકા કરવા તરફ હતું. આ વિચારધારા અને નિર્ણય ચાલુ રહે તે સમાજસેવક કદી પ્રાપ્ત થાય જ નહિ. વધારે પડતો બદલો ન લેવો એ સમજી શકાય તેવી બાબત છે, પણ જાહેર દ્રવ્ય અખંડ સેવા કરનારે
