________________
=
પ્રકરણ ૧૫ મું
૧૬૯
જવાબદારીને ખ્યાલ અનિવાર્ય હેઈએ પોતાનું સ્થાન બરાબર લઈ લેશે.
નવયુગની સ્ત્રીઓ મોટી સંસ્થાઓ પોતે ચલાવશે. પુરુષની સાથે છૂટથી ભળવા છતાં વર્તનની બાબતમાં શિથિલતા એકંદરે નહિ બતાવે અને જાહેર સેવા કરવા છતાં ઉત્તમ ગૃહિણી વત્સલતાભરેલી માતા અને પ્રેમી પત્ની બની શકશે.
વિધવાઓનો પ્રશ્ન નવયુગ કેવી રીતે પતવશે એ બાબત એના સ્થાને આવશે. પણ અત્ર જે વિધવાવસ્થા હોંશથી સ્વીકારશે તે સેવાકાર્ય વિશેષ કરશે એ બતાવવું પ્રાસંગિક છે. વિધવા એટલે જેમ ઘરને બોજા રૂપ ન લાગે તેવી આદર્શ બ્રહ્મચારી સ્ત્રીરત્ન બનશે, તેમ તે વિધવાનું સ્થાન એટલું ઊંચું કરશે કે જે વિધવા આજે અપશુકનભરેલી મનાય છે અને જેને આજે સાસરામાં કે પિયરમાં આશરે નથી તે દયાની દેવી, શુભ શુકનવાળી અને સર્વત્ર માન પામનાર આદર્શ સ્ત્રી થશે. વિધવાઓ તરફનો આ ભાવ જ ફરી જશે, જનતાની તેમના પ્રત્યેની આખી વલણમાં ભારે ફેરફાર થઈ જશે અને વિધવાના ત્યાગની કિંમત થશે. એની વ્યવહારૂ આવડતથી, કુલીન લજજા મર્યાદાથી અને અપરિમિત સેવાભાવથી એ હિંદની આર્યમયાઓ જનહૃદયમાં દેવસ્થાન લેશે અને એના તરફ જગત અનન્ય પૂજ્યબુદ્ધિથી જેશે.
સંસ્થાઓ ચલાવવામાં હૃદયના ગુણો જે જોઈએ તે આ સ્ત્રીવર્ગ પૂરા પાડશે અને સંસ્થાઓ સ્ત્રી અને પુરુષના સહયોગ અને સહકાર્યથી ચાલશે જ્યારે કેટલીક આદર્શ સંસ્થાઓ માત્ર સ્ત્રીઓ જ ચલાવશે.
નકામી ખટપટ, કજિયા, કંકાસ, કપડાંની સ્પર્ધા, કુથલી અને કલેશ રહેશે નહિ. સ્ત્રીઓની શક્તિને માર્ગ મળતાં અત્યારે
