________________
પ્રકરણ ૧૮ મું
૨૧૭ ---- ૧૦૦
છે અને ખાસ કરીને “સેવા”નું તેનામાં કુદરતી તત્ત્વ એના બંધારણમાં ભરેલું હોય છે એ નવયુગ અભ્યાસ કરીને જોઈ લેશે. ઉપલકિયા નજરે ગૃહવ્યવસ્થાને બારીક અભ્યાસ કરવામાં આવશે તે જોઈ શકાશે કે સ્ત્રીઓને પિતાની જાત ઉપર ઘણું વધારે અંકુશ હેય છે. એ પિતાની સગવડ ભાગ્યે જ જેશે. એ પતિ પુત્ર કે સસરાની રાહ જોવામાં અનેક પ્રકારની સગવડોને ત્યાગ કરશે. આ તે સામાન્ય વાત છે, પણ સ્ત્રીમાનસના અભ્યાસ પછી ઘણું જાણવા જેવું મળે તેવું ત્યાં ભરેલું છે.
કેઈ તક આપતું નથી દુઃખની વાત એ બની છે કે એને તક મળી નથી. એ હજાર વર્ષથી છૂદાઈ ગયેલી છે, એનું વ્યક્તિત્વ કચરાઈ ગયું છે, એની શક્તિને અવકાશ મળ્યો નથી, એની સેવાભાવનાને યોગ્ય પરિસ્થિતિ પુરુષોએ નીપજાવી નથી, નીપજવા દીધી નથી; સ્ત્રીવર્ગના દષ્ટિબિંદુથી કઈ પ્રશ્ન હજુ સુધી વિચારાણે નથી. આથી વિધવાને ભારે વિપત્તિ થઈ છે. એને પતિ સાથેના પ્રસંગો દૂર થયા તેને બદલે તેનું માનસ રોકે એ વ્યવહાર કે પ્રયોગ તેને માટે તૈયાર નથી અને પરિણામે નવરા માણસ અનેક પ્રકારે શક્તિને દુર્વ્યય કરે છે તેમ સામાન્ય રીતે આ સ્ત્રીવર્ગ અને વિધવાવર્ગ ખાસ કરીને પિતાની શક્તિનો ઉપયોગ નિંદા કુથલી, ગૃહકંકાસ વગેરે બાબતોમાં સામાન્ય રીતે કરે છે.
વૈધવ્યનાં કારણે નવયુગ વિધવાના પ્રશ્નને હાથ ધરતાં પ્રથમ તે વૈધવ્યના પ્રસંગે શાં કારણોથી આવે છે તેની તપાસ કરશે. ત્યારે તેને માલુમ પડશે કે તેનો મોટે ભાગ બાળલગ્ન કે વૃદ્ધવિવાહને કારણે બને છે. બાળલગ્ન એ તે હસવા જેવી વાત લાગશે. લગ્ન.
