________________
પ્રકરણ ૧૮ મું
૨૩૩
પણ એ સર્વ બાબત ઉપરાંત એક સ્ત્રીની હયાતીમાં બીજી સ્ત્રીને પરણવાની બાબતને તે કોઈ પણ રીતે બચાવ થઈ શકે તેમ નથી. એમાં મદારીઓએ સ્ત્રીઓને રમકડાં જ ગણેલ છે. એમાં ન્યાયાસનના સ્થાનને દુરૂપયોગ કરીને ન્યાયાધીશ તરીકે ચાલુ રહેવાને માટે પુરુષોએ પિતાને સ્વતઃ અયોગ્ય જાહેર કરેલ છે અને એને કઈ પણ રીતે બચાવ ન થઈ શકે એવું ગંભીર પાતક આજ સુધી ચાલવા દીધું છે.
સ્ત્રીને છોકરા નથી થતાં એ તે દલીલનું હાસ્ય જ છે. એક ખેતરમાં પાક ન થાય તેમાં જમીનનો જ દોષ હોય એમ સમજવાનું કારણ નથી. આ સંબંધમાં વધારે દલીલ કરવા જેવી નથી. એ અર્થ વગરની દલીલ છે. એની સાથે જે ખેડૂતને ખેતરને પાક કરતાં આવડતું ન હોય તેની જમીન ખુંચવી લઈ બીજા લાયક ખેડૂતને આપવાને ઠરાવ સામેલ હોત તે એ દલીલનું સાર્થક્ય નવયુગને જરા પણ લાગત, પણ માત્ર ભૂમિ જ ઉપર છે એમ ધારી લેવામાં માત્ર ગેરવ્યાજબી જુલમનું જ તત્ત્વ દેખાઈ આવે છે.
પુરુષને અસાધ્ય રોગ હોય, પરણવાના દિવસથી એ વિષમ જ્વરમાં સબડતો હોય, એને સારાં પુસ્તકમાં જેનાં નામ લખવાં પણ અનુચિત ગણાય એવા રોગ હોય, છતાં તેનું સૌભાગ્ય અખંડ અને તે ગમે તેટલી વાર પરણે અને સ્ત્રીને કઈ પ્રકારની છૂટ નહિ, વિચારવાનું સ્થાન નહિ, દિલાસાની ઘડી નહિ અને ભેગોગે સામાની અશક્તિ કે ગુપ્ત રોગોથી સંતતિ ન થાય તો તેના ઉપર શોક્યનું સાલ આવી પડવાની ચાલુ ચિંતામાં રહેવું પડે. એ સ્થિતિ ભયંકર, એકતરફી અને અન્યાયી છે એમ નવયુગની નજરમાં લાગશે. અને નવયુગમાં તે સ્ત્રીઓ બહાર આવી પિતાના સ્થાનનો નિર્ણય
