________________
=
પ્રકરણ ૧૮ મું
૨૨૧
પુરુષવર્ગનું વલણ આથી મોટું પરિવર્તન પામશે. સ્ત્રીસંબંધી પ્રશ્નમાં એ બન્નેના હકકો અને જવાબદારીઓ વિચારતો થઈ જશે. વિધવાઓને અપશુકન કરનાર કે ભારભૂત માનવાને બદલે એને એ સતીત્વનું આદર્શ, આર્યભાવનાનું જીવંત સ્વરૂપ, મહાકલ્યાણી, મહાત્યાગી અને વંદન કરવા યોગ્ય માનશે. આર્ય ભાવનાના એ ઉચ્ચ આદર્શને જૈન જનતા કદી નિર્ભસ્મશે નહિ, ઉપેક્ષશે નહિ, વિસારી મૂકશે નહિ. દાંપત્ય ભાવનાનું જે વિશાળ સ્વરૂપ આર્ય દેશમાં ચીતરાયું છે તે અન્યત્ર અપ્રાપ્ય છે. એ આદર્શનું પર્યવસાન વિધવાજીવન છે. એને પોષાક સાદે રહેશે પણ એની સેવાભાવના એને વિશાળ આકાશમાં ઉડ્ડયન કરાવશે.
નવયુગ સંકીર્ણ થઈ ગયેલા વિધવાના પ્રશ્નને ઘણી સુકરતાથી ઉકેલશે. સ્ત્રી કીર્તિને વેગ ક્ષેત્રો તૈયાર થયા પછી વિધવાને પ્રશ્ન આકરો રહેશે નહિ. આર્ય લોહીમાં જે તપ અને ત્યાગ ઉતર્યા છે, જૈન હૃદયમાં જે અહિંસા અને સંયમ ઉતર્યા છે તે વિધવાને સ્થિર રાખશે. છતાં કઈ બાળવિધવા હશે અથવા કોઈ પોતાની જાત ઉપર અંકુશ રાખવા જેટલું સૌહાર્દ બતાવી શકે તેવી નહિ હોય તે તેને કુકર્મ કરી ગર્ભપાત કરાવવાને બદલે એને પરણી જતી અટકાવવામાં આવશે નહિ. આવા કેસે બહુ ઓછા બનશે. સમાજ ફરજિયાત વૈધવ્યની વાત ચાલુ રાખશે નહિ. એ આદર્શ ઉચ્ચ રાખશે, પણ છૂટાછવાયા કેસમાં કોઈ પરણવા માગશે તે તેને અપરિહાર્ય આપત્તિ ગણી તેના તરફ પરાક્ષુખ રહેશે. આવી રીતે ફરજિયાત વૈધવ્યને સિદ્ધાંત છોડી દેવા છતાં આર્ય આદર્શને નબળો ન પડવા દઈ અને જૈન ત્યાગનાં દ્વાર ખુલ્લાં કરી તદ્દન અકથ્ય સહેલાઈથી વિધવાને પ્રશ્ન સમાજને જરા પણ નીચે ઉતાર્યા વગર નવયુગ ઉકેલશે. એની નજરમાં બાળહત્યા ગર્ભપાત અને એકાંતમાં અનિષ્ટ કુકર્મ વધારે મહત્વનાં
