________________
પ્રકરણ ૧૪સુ
તે હિંદુએથી પણ વધારે વર્ણના સ્વીકાર કરી રહ્યા, પાર વગરના પેટાભેદો ઉપભેદોમાં વહેંચાઈ ગયા અને આખા જૈન શાસનના ત્રિકલાબાધિત મુદ્દો સમજ્યા નહિ, પરિણામે જૈતામાં બંધુભાવ જામ્યા નહિ. શ્રીમાળી, એશવાળ, પારવાડમાં વળી અ વગરના દશાવીશાના ભેદ, પ્રાંતના ભેદ અને વાણિયા સિવાય અન્યના સ્વીકાર કરતાં આંચકા, ભાજનવ્યવહારમાં પંક્તિભેદ. આ સર્વ જૈન ધર્મના અસલ પાયાના મુદ્દાને હાનિ કરનાર અને સ્પષ્ટ રીતે કહેતાં, જે અધાર્મિક રીતિ જૈનને આંગણે દાખલ કરવામાં આવી તેને પરિણામે જૈન સંધભાવનાનાં મૂળ સડી ગયાં. માત્ર દેવદન-પૂજા માટે સંધ અને બાકી સ`ત્ર અરાજકતા, એટલું જ નહિ પણ અન્યત્ર જૈનેતરના વટહુકમને આશ્રય કરવા પડે એવી તદ્દન અકુદરતી સ્થિતિના સ્વીકાર કરવા પડ્યો,
૧૫૩
આને પરિણામે બધુભાવ ન જામ્યા એટલું જ નહિ, પણ કેટલેક પ્રસ ંગે તે જૈનાને અજૈનના મેાટા સમૂહ સાથે કન્યાવ્યવહાર કરવાના હોઈ તેમની સ્થિતિ ત્રિશંકુ જેવી થઈ પડી. દીકરીને અભ્યાસ જરા જરા કરાવ્યા હાય ત્યાં તે તેને અર્જુનને આપવી પડે. ત્યાં તેને તિરસ્કાર થતા જોઈ અંતે માબાપ થાક્યા અને આ મુદ્દામ કારણે જૈનના છાંયડા ધીમે ધીમે મૂકી એ ત્રણ પેઢીએ અજૈન બની ગયા. ઉપદેશા સત્ર પહેાંચી શક્યા નહિ એ પણ સંખ્યાહાનિનું એક મુદ્દામ કારણ છે, પણ પ્રબળ કારણુ લગ્નસંસ્થાની ઉપેક્ષા કરવાનું અને અભાવનેા અમલ ન કરવાનું જ છે એને! આખા ઇતિહાસ સાક્ષી પૂરે છે.
આ ઉપરાંત જ્ઞાતિમડળાની અવ્યવસ્થિત હાલત, જ્ઞાતિના આગેવાનાના પક્ષપાત, તેની દ્રસ્થ થવાની વૃત્તિ અને વિશાળતાના ખ્યાલ કરવા કરતાં પોતાનાં ધર કે કુટુંબીએમાં જ
