________________
પ્રકરણ ૬ હું માણસોને એ સવાલ વધારે ઉપયોગી લાગે તે બનવાજોગ છે. એ સવાલને પણ સાથે સાથે જ અવલંકી જઈએ.
ક્રિયા અનુષ્ઠાનની ઉપયોગીતા નવયુગ જરૂર સ્વીકારશે. એ દ્રવ્યપૂજન, આવશ્યક, પૌષધ, સામાયિક આદિ સર્વ ક્રિયાઓને યોગ્ય સ્થાન આપશે. જે અધિકારીને એમાં રસ પડે તેને તે કરવા દેશે. પણ એ ક્રિયાને સર્વસ્વ નહિ માને. બાહ્ય ક્રિયા કરે તે જ જૈન રહી શકે એવી તેની માન્યતા નહિ થાય. એ અંતર્વત્તિની સુધારણામાં વિશેષ માનશે. દ્રવ્યપૂજામાં ચાર કલાક ગાળી દુકાને જઈ ૭૨ ટકા વ્યાજ લેનારને તે પ્રભુવચનને માનનાર નહિ ગણે. એની ભાવના વધારે સક્રિય સ્વરૂપ ધારણ કરશે. ,
કર્મયોગમાં લેવાનું પ્રાધાન્ય એને કર્મવેગ સેવાનું સ્વરૂપ લેશે. એ દીન, અનાથ, દુઃખીની સેવા કરવામાં સક્રિય કર્મગ માનશે. એ માંદાની ભાવજત, પ્રસૂતિમાં પીડાતી સ્ત્રીની સુવાવડમાં માનશે. એ સુંદર આરોગ્ય ભવન, દવાખાનાઓ, વાચનાલય, અનાથાલય, ઉદ્યોગમંદિરે, વિદ્યાર્થીગૃહ, વિધવામંદિરની સેવા કરવામાં પોતાનું કર્તવ્ય સમજશે. એ પોતાનાં સુખ સગવડ કે આરોગ્યની દરકાર કર્યા વગર જનતાની સેવા બને તેટલી નિઃસ્વાર્થ દૃષ્ટિએ કરવામાં ક્રિયાયોગ સાધશે. જનતાને જ્યાં જ્યાં સેવાની જરૂર જણાય ત્યાં ત્યાં એ દોડી જશે અને ખડે પગે કાર્ય બજાવશે. એને ક્રિયામાર્ગ તદ્દન જુદું સ્વરૂપ લેશે. એ બેસી રહેવામાં, આળસુની જિંદગી ગુજારવામાં, કુથલી કરવામાં, આધાર વગરની વાત કરવામાં નહિ માને, પણ
વ્યવહારૂ વિવેકવાળી ક્રિયા કેવી રીતે કરવી તેની સમજણપૂર્વક એ પિતાનું કાર્યક્ષેત્ર શોધી લેશે.