________________
૧૧૦
નવયુગને જૈન
ત્યાગનો આદર્શ દષ્ટિ સમીપ રાખી મધ્યમ ત્યાગ પણ બતાવે છે અને એ પણ ન સ્વીકારી શકે તેને માટે અલ્પ ત્યાગની રચનાઓ કરી છે. પણ એને આ નૈતિક વિભાગ બારીકીથી જોતાં ત્યાગની ભાવનાને પોષણ એક યા બીજે રૂપે અપાયેલું જોવામાં આવશે.
આથી ઘરસંસારનો ત્યાગ કરી સ્ત્રીપુત્ર કે સગાંસંબંધીને તજી દઈ ધન માલમિલ્કત અને સર્વ સંબંધને દૂર કરી અંતરવૃત્તિથી તેના ઉપર વિરાગ લાવી સર્વ સંબંધ અને વસ્તુઓને અનિત્ય ભાવ વિચારી એને ત્યાગ કરવા ઉપદેશ કર્યો. એની સાથે સાધુધર્મનું પાલન કરવા સારુ અને ત્યાગને તેની પરાકાષ્ટાએ લઈ જવા શરીરનું પિષણ ન કરવા ફરમાવ્યું. શરીર માત્ર ધર્મ સાધનનું નિમિત્ત છે તેથી તેને ભાડું આપવા પૂરતું ખાવુંપીવું અને તે પણ સ્વાદથી, પ્રેમથી, ગૃદ્ધિથી નહિ, પણ માત્ર શરીર નભાવવા ખાતર જ ખાવાપીવાને ઉપદેશ કર્યો. એની સાથે ભોજન અને પાનના એવા આકરા નિયમે બતાવ્યા કે એને અમલ સર્વથા. ભારે મુશ્કેલ દેખાય તેવો લાગ્યો. આખે આદર્શ ત્યાગ પર રચાયેલ હોઈ ચમત્કાર ઉપજાવે તેવો છે અને હૃદયને નમાવી દે તે છે.
એ ઉત્તમ આદર્શમાં માત્ર સ્થળ ત્યાગની વાત જ નથી. તેમાં અંતરંગ મનેવિકારોને બારીક અભ્યાસ અને તે પર વિજય મેળવવાના સર્વ રસ્તાઓ રજૂ કર્યા છે. જૈન યતિ એટલે ક્ષમાવાન, નિરભિમાની, સરળ, નિષ્પરિગ્રહી, બ્રહ્મચારી, અસૂયા વગરને, દ્વેષ વગરને, મારાતારાની ગણન વગરને, નિંદાને માર્ગે પણ ન જનારો, પારકી પંચાત નહિ કરનારે, પિતાના અભ્યાસક્રિયામાં પ્રવૃત્ત, જ્ઞાનક્રિયાનો મેળ મેળવનારે અને આદર્શ ચારિત્રવાન,
