________________
પ્રકરણ ૧૦ મું
૧૧૯
સમન્વય કરશે. એ વિધિમાર્ગના નિરર્થક ઝઘડામાં પડશે નહિ. પિતાની અનુકૂળતા પ્રમાણે ક્રિયા કરશે અને વિશેષ ધ્યાન જ્ઞાનપ્રાપ્તિ અને જ્ઞાન પ્રસારમાં રોકશે. એનામાં વિવેચકશક્તિ એટલી ખીલશે કે અત્યાર સુધીના ઝઘડાને એ એકદમ પતાવી દેશે, દરેકને યોગ્ય સ્થાન આપશે અને નવીન પ્રશ્ન ઉપસ્થિત થતાં સર્વ દિશાએ દીર્ઘનજરથી વિચાર કરશે. એ શિષ્યમોહ કરશે નહિ, દેશ કાળના સૂત્રોને માન આપશે અને જૈનદર્શનનાં વિશિષ્ટ તો પ્રેરકભાવે પ્રસરાવશે. એને જ્ઞાનની જિજ્ઞાસા એટલી રહેશે કે એને નિરર્થક ઝઘડાઓ કરવાનો સમય જ નહિ મળે. એ સર્વ દર્શનના અભ્યાસી અને ઇતિહાસના જ્ઞાતા હેઈ નિણિત બુદ્ધિથી નહિ પણ શોધકબુદ્ધિથી આગળ વધશે અને એનામાં સરળતા એટલી બધી આવશે કે કોઈ વાત નહિ સમજાતી હોય તે તેટલા પૂરતી અશક્તિ જાહેર કરતાં એ શરમાશે નહિ. શ્રાદ્ધવર્ગની ખટપટથી એ દૂર રહેશે, પણ સમાજનિયમન સંબંધી યોગ્ય સલાહ પિતાના વિશાળ જ્ઞાનથી આપશે. નાયક થવાના સર્વોત્તમ આદર્શ ગુણો તેનામાં આવશે અને જે અર્થમાં “ગીતાર્થ' શબ્દ જૈન શાસ્ત્રકારે વાપર્યો છે તેને એ બરાબર સાર્થક કરનાર નીવડી કચવાટ ઉત્પન્ન કર્યા વગર, બળજે વાપર્યા વગર, સ્વાભાવિક રીતે સમાજના દેરનાર
સ્થાનને પ્રાપ્ત કરશે. સંસારથી અલિપ્ત રહ્યા છતાં માનસવિદ્યાના પ્રખર અભ્યાસી હોઈ સમાજની અંદર ભળ્યા સિવાય કે રાગદ્વેષને વિવશ થયા વગર સામાજિક પ્રગ્નેને તેડ ઉતારવાનું ચાતુર્ય તેનામાં આવશે.
સાધુને એક બીજો વર્ગ સંસારને સર્વથા ત્યાગ કરી વેગમાં લીન થઈ જશે. એ અવધૂત જેવો થશે. એ વિસરાઈ ગયેલા યોગને પુનરુદ્ધાર કરશે, એ સંસાર સાથે કોઈ પણ પ્રકારને
