________________
નવયુગને જૈન
ત્રણ ગુણવ્રતે પૈકી દિગવિરતિ વ્રત. અમુક દિશાએ અમુક હદ સુધી જ જવું. આ વ્રત નવયુગમાં લોકપ્રિય થવું અસંભવિત છે. નવયુગ એને ઉપયોગી ગણશે નહિ. (આમાં કાંઈ કેટલું પ્રમાણ રાખવું તે નિર્ણિત નથી.)
ભોગપભોગમાં ભારે ચર્ચા થશે. એક વાર ભગવાય તે “ગ” વસ્તુ કહે છે. એનાં દષ્ટાંતમાં તાંબૂલ, ધૂપ, આદિ છે. એમાં સ્ત્રીને ભેગની ચીજ ગણું છે જે સંબંધમાં નવયુગ ખાસ વાંધો નોંધાવશે. નવયુગના મનોરથ રાષ્ટ્રને સાધનસંપન્ન કરવાના, અન્ય દેશો સાથે હરીફાઈમાં ઉતરવાના અને અર્થશાસ્ત્રની દૃષ્ટિએ જોવાના હેવાથી કર્માદાનની હકીકત સ્વીકારવા છતાં નિર્ણય ઘણે શિથિળ રહેશે. એની નજરમાં દેશની ઔદ્યોગિકતા મુખ્ય ધ્યાન ખેંચશે તેથી હિંસાના પ્રસંગને એ બનતી રીતે દૂર રાખશે, પણ યંત્રાદિકને એ ત્યાગ કરી શકશે નહિ. આ બાબતમાં નવયુગ પાછળ પગલાં ભરશે. સાતમા વ્રતને અંગે એ ઉપરાંત બીજો પ્રશ્ન રાત્રિભોજનનો આવશે. એ રાત્રિભોજનનાં સ્થળ ગેરલાભ સમજશે, પેટને બાર કલાક રાહત આપવાના લાભ સમજશે, છતાં સમાજબંધારણ, કસરત રમતને સમય, ભાષણ વ્યાખ્યાનના લાભ આદિ કારણે રાત્રિભેજનને અંગે નવયુગ શિથિળ થતું જશે. એને છઠ્ઠા મહાવ્રત જેટલું મહત્ત્વ આપવાનું કારણ તેના ધ્યાનમાં ઉતરશે નહિ, છતાં ત્યાગ તરીકે એ વાતને તે સ્વીકારશે અને તેનું મૂલ્ય પણ કરશે, પણ જૈન શબ્દની વ્યાખ્યામાં ન છેડી શકાય એવો એ ધર્મ છે એમ તે નહિ માને.
આ બે બાબત સિવાય ભોગપભોગની બાબતમાં નવયુગ સુંદર પરિણામ બતાવી શકશે. મઘમાંસને એ છેડશે અથવા એને સ્વીકાર નહિ કરે. એને દારૂ કોઈ પણ આકારમાં વૃણ ઉત્પન્ન
