________________
પ્રકરણ ૮મું
૭૫
લગ્ન કોની સાથે કરવાં, ક્યારે કરવાં તે સંબંધી તેના વિચારે. ખૂબ સ્વતંત્ર રહેશે, લગ્નનું આખું પ્રકરણ આગળ વિચારવાનું છે. તે જ્ઞાતિભેદને માનશે નહિ. પ્રેમલગ્નને પસંદગીથી કરવામાં જ માનશે અને એને અંગે કૃત્રિમ બંધનમાં તે માનશે નહિ. લગ્ન સંબંધી એક સારે જે ભાગ તદ્દન બેદરકારી બતાવશે અને કૌમાર્યવ્રત–બ્રહ્મચર્ય પાળવામાં જીવનનું સાર્થક્ય માનશે. આ પ્રસંગ પર આગળ ઘણું વક્તવ્ય થવાનું છે ત્યાં તે જોઈ લેવું. (૩)
પાપભીરૂ તે ખૂબ રહેશે અને ઝીણવટથી પાપને ઓળખશે અને તેનાથી ડરીને નહિ, પણ ફરજ સમજીને તેનાથી દૂર રહેશે. (૪)
પ્રસિદ્ધ દેશાચારના સંબંધમાં એ ખૂબ છૂટ લેશે. અવ્યવસ્થિત આચારને એ માનશે નહિ. એ બાબતને એ સંયમના પેટા નીચે નહિ ગણે. એને આચારભેદ વિશેષ સ્વચ્છંદતા માટે નહિ હોય, પણ અનેક આચારે આ કાળને પ્રતિકૂળ અથવા બીનજરૂરી તેને લાગશે માટે તેના ઉપર પગ મૂકવામાં તે જરા પણ ક્ષોભ નહિ પામે. (૫)
તે કાઈના અવર્ણવાદ નહિ બોલે, પણ રાજ્ય અને અધિકારી વર્ગ સામે એ ખૂબ માથું ઊચકશે. એને રાજસત્તા માત્ર સ્વાર્થી ત્રાસ આપનારી અને સ્વતંત્રતાની વિરેધક લાગશે. રાજ્યસત્તાને તેડી ઉખેડી ફેંકી દેવા ખાતર તે અનેક પ્રકારના ભોગ આપશે અને તેમ કરવામાં તે સંયમમાર્ગની પિષણ સમજશે. અવર્ણવાદમાં જાહેર ટીકા આવી જાય છે એમ ટીકાને અર્થ વિચારતાં બેસે છે. એ નિંદાની ખાતર ટીકા નહિ કરે પણ જાહેર હિત ખાતર કરશે. (૬)
પિતાને રહેવા માટે કેવું ઘર બાંધવું અથવા પસંદ કરવું અને ત્યાં આરોગ્યના નિયમે કેવી રીતે જાળવવા તે પોતે શોધી લેશે.
