________________
પ્રકરણ ૮
ગુણ પર લખવાથી અનેક મામાને એમાં સમાવેશ થઈ ગયેા અને હવે પછી લખવાનાં અનેક શિષ કૈાને આમાં સીધી અથવા આડકતરી રીતે સ્થાન મળી ગયું. સંયમમાના પ્રથમ પગથિયે નવયુગના જૈન પેાતાના સ્થાનને આ પ્રમાણે નિર્ણય કરશે. સંયમના માર્ગો અનેક છે, જે વસ્તુ પેાતાને પ્રાપ્ત થઈ શકે તેમ હાય તે વિષયને ત્યાગ સમજીને કરવા તે સંયમ કહેવાય છે. અશકય વસ્તુના ત્યાગને પણ સ્વીકૃત ગણ્યા છે તે કાદાચિત્ક અને સંયેાગવશાત્ છે. નવયુગને જૈન ખાર ત્રતાને અંગે સંયમપૂર્વક
"
કાર્ય કરશે.
નવયુગના જૈનનાં બાર વ્રત
પ્રાણાતિપાત વિરમણની ઘણીખરી હકીકત અહિંસાની ચર્ચામાં ઉપર થઈ ગઈ છે. વ્યવહારમાં શક્ય હશે તેટલી અહિંસા એ જરૂર સ્વીકારશે. પાણી ગળવાની, અનાજ શેાધવાની નાની નાની ખાખતામાં એ અહિંસા અને આરેાગ્ય અને દૃષ્ટિએ જોશે. એની અહિંસા વ્યવહારુ રૂપ ધણું લેશે. એ જીવવધને અટકાવવા સારુ મહાન ચેાજનાએ કરશે અને અહિંસાને જગંદ્ય સિદ્ધાંત તરીકે રજૂ કરશે. સ્થૂળ હિં'સાને તે ત્યાગ કરશે એટલું જ નહિ, પણ માનસિક ક્ષેત્રમાં વિના પ્રયાજન અન્યની લાગણી દુ:ખાવવાની ખાખતને પણ હિંસાની કોટિમાં લાવશે. એ પરદ્રોહ, અસૂયા, નિંદા, કલહ, અભ્યાખ્યાન આદિ અંતર વિકારાને પણ આ વ્રતની નીચે લઇ આવશે અને તેના બનતા ત્યાગ કરવા પ્રવૃત્તિ કરશે, ચર્ચા કરશે અને તે સંબંધી પ્રચારકાય પણ કરશે.
ખીજા મૃષાવાદ વ્રતને અંગે તે ખૂબ ચોક્કસ થશે. અસત્ય ભાષણ કે સૂચવન માટે તેને ધૃણા થશે. તે જૂહી સાક્ષી આપવાથી કે ખાટા દસ્તાવેજો બનાવવાના કાર્યથી દૂર રહેશે. તે સર્વ સત્ય
७
૭
