________________
પ્રકરણ ૪ થુ
આખી જૈન ધર્મની ઈમારતનું રહસ્ય સમજનારને એ વાતમાં શંકાને સ્થાન પણ નથી.
સાચું સગપણ આથી પોતાના આત્માની ઉન્નતિ કરવા ઈચ્છનાર કોઈ પણ વ્યક્તિ જૈન ધર્મનો સ્વીકાર કરી શકે છે. અને જૈન ધર્મને સ્વીકાર કરનાર સ્વધમી બંધ થાય છે, સર્વ પ્રકારે સંવ્યવહારને યોગ્ય થાય છે અને “સાચું સગપણ જગમાં સામી તણું” એ વાત જે ધર્મ પિકાર કરીને કહે છે ત્યાં બીજી વાતને સંભવ પણ કેમ હોય? અહીં ‘સામી’ એટલે સ્વધર્મ સમજવો. જ્યાં જૈને જૈન મળે ત્યાં ખરું સગપણ જામે છે, સાચાં સગાં એ કહેવાય છે અને એ સંબંધને અનેક રીતે બહલાવવા સ્વામીવાત્સલ્યના પ્રકારે અને બારમા વ્રતને મેટ ભાગ જાયેલે છે. આ સર્વ વાત દીવા જેવી છે છતાં નવયુગના જૈનને સવાલ થાય છે કે જૈન ધર્મને સ્વીકાર કરાવવાની જરૂરિયાત દષ્ટાઓએ સ્વીકારી છે અને જાતિભેદને જૈન દર્શનમાં સ્થાન નથી છતાં જૈનમાં આવક કેમ બંધ થઈ ગઈ? અને હતા તેમાંથી અનેક બહાર કેમ નીકળી ગયા?
નવા જેનોની ભરતી કેમ ન થઈ? દુઃખની વાત એવી બની છે કે છેલ્લાં પાંચસે વર્ષમાં જૈન બનાવવાનું કામ જ બંધ પડી ગયું છે. અંદર અંદરની તકરારે, ગચ્છના ઝઘડા, પદવીની મારામારીઓ અને બાહ્ય ધમાલ આદિ અનેક કારણે હતું તે ગુમાવ્યું છે અને નવો વધારે બંધ પડી ગયા છે. પાંચમા સૈકા આસપાસ રત્નપ્રભાચાર્યે ઓશવાળ ક્ષત્રિની દોઢ લાખ જેટલી સંખ્યાને જૈન બનાવી, હેમચંદ્રાચાર્યું બ્રાહ્મણોને ભેજક બનાવ્યા–એવા અનેક પ્રસંગોને બદલે પૂરી
