________________
નવયુગને જૈન હાથમાં રાખે. આમાં કયો મુદ્દાનો સવાલ છે કે એવા પ્રશ્નને અંગે “પાસસ્થા” અને “ઉત્સત્રભાષી” શબ્દનો ઉપયોગ કોઈના પણ મુખમાં શોભે! આ મુહપત્તિના સવાલમાં તો ભારે અંધારું ચાલ્યું છે, અને છતાં બે વર્ષ પર એના સંબંધમાં પણ એક નાનું પુસ્તક પ્રગટ થયું છે.
અનેકની સાથે ચર્ચા કરતાં આ ચર્ચાના ભીતરમાં રહસ્ય તરીકે રહેલો કાંઈ મુદ્દો જણાતો નથી. કદાચ કાંઈ હશે એમ માનવામાં આવે તે પણ એમાં જૈનદર્શનને તે કઈ મૂળ બાબતને મુદ્દો નથી જ જણાત. આવા સવાલ ઉપર વિશાળતા કેમ ન બતાવાય? બાંધવા ન બાંધવાને વિકલ્પ આપવામાં આવે તે તેમાં કયું શાસન ઊંધું વળી જાય તેમ હતું! કઈ લેખ છૂટા કાગળમાં લખે, કોઈ બાંધેલ પુસ્તકમાં લખે – પણ બન્નેનું સાધ્ય એક જ હોય તે બાંધેલ પુસ્તક કે છૂટાં પાનાં સંબંધી ઝઘડે કરવો એ સાદી સમજણમાં ઉતરે તેવી વાત નથી અને છતાં એ બાબતની તકરાર સો વર્ષ થવા આવ્યાં પણ હજુ અંત્ય વિરામ પામી નથી. કેટલીક વાર નિરર્થક વાદવિવાદ, ચર્ચા અને ઝઘડા કરવાની વૃત્તિ જ થઈ જાય છે, પછી એમાં વિષયની મહત્તા અને દર્શનને થતી – મૂળ મુદ્દાને થતી ખાનાખરાબીને ખ્યાલ પણ નીકળી જાય છે, એને પુરાવો આ મતભેદ છે. અને હજુ પિતાને સમજુ હોવાનો દાવો કરનારા વ્યાખ્યાતા ગમે તે વિદ્વાન હોય પણ જે તે મુહપત્તિ ન બાંધે તે તેનું વ્યાખ્યાન સાંભળવાની ના પાડે. તેવી જ રીતે ન બાંધવાના આગ્રહવાળા બાંધનાર વ્યાખ્યાતાને ન સાંભળે! આ તે કાંઈ વાત છે? વિપર્યાસ કઈ હદ સુધી ગયો છે તેને આ એક અપૂર્વ દાખલો છે. નવયુગ આ પ્રશ્ન કરશે ત્યારે આપણાં શાસનાધિપતિ હોવાનો દાવો કરનારા વડિલો શો જવાબ આપશે તે સાંભળવા ઉઘુક્ત રહેશું.
