________________
પ્રકરણ ૩ જુ
એક નકારે છે, બીજે સ્વીકારે છે, પણ એ સિવાય જરા પણ મતભેદ નથી. કથા ચરિત્ર, દેવ–નરક ગતિનાં સ્વરૂપે બન્નેને એક છે. અને મૂર્તિપૂજા સિવાય બીજો કોઈ જીવ જેવો મતભેદ નથી. બને અહિંસા પરમોધર્મને સ્વીકારે છે, શ્રાદ્ધ-શ્રાવકના ગુણો બન્નેના એક જ નામે છે અને બન્નેના મૂળ ગ્રંથે એક છે – આવી આવી સેંકડે હજારે બાબતોમાં એકતા છે, એટલી બધી એકતા છે કે એનું વર્ગીકરણ કરવામાં આવે તે પુસ્તકે ભરાય; છતાં આવું માથું કાપનારું વૈમનસ્ય કેણે પડ્યું? શા માટે પિષ્ય? કોમને એ કેટલું ભારે પડશે અને આગામી દીર્ઘ નજરે કેઈએ વિચાર કેમ ન કર્યો ? કર્યો હોય તો ક્યારે કર્યો? અને આવા એક સાધનધર્મને અંગે બળતા અંગારા ફેંકવા પડ્યા અને હજુ પણ જેની જવાળા પૂરી શાંત થઈ શકી નથી એટલી મહત્તા આપવા જેવો એ પ્રશ્ન હતું?
આવા સવાલો નવયુગ પૂછશે, અનેક આકારમાં પૂછશે, અને પૂછીને પ્રાચીન ને કહેશે કે તમારા આ છેલ્લા ઝઘડાને પરિણામે તમે કેટલાને કંઠી બાંધતા કરી દીધા છે, કેટલાને પરધર્મમાં ધકેલી દીધા છે, કેટલી આખી ને આખી કોમ તમારાથી કંટાળી પરમુખ થઈ ગઈ છે તેને કદિ તમે વિચાર કર્યો હતો? તમે સંખ્યાબળમાં વધારે તે કરવાને કદિ વિચાર નથી કર્યો, પણ આ રીતે તમારા ઝઘડાઓનું અનિવાર્ય પરિણામ આવ્યું છે એ સ્વીકારવાની સરળતા તે તમે દાખવશે ખરા કે?
આ છેલ્લા ઝઘડાએ જૈન કેમનું સમૂહબળ-જૂથબલ ભારે કાપી નાંખ્યું. એ ઝઘડા ગામેગામ થયા, આડોશીપાડે શી વચ્ચે થયા, ઝનૂની અને ઘેલડાઓ વચ્ચે થયા અને સામાન્ય રીતે સાત્વિક ગણાય એવા માણસો પાસે પણ એવે પ્રસંગે એણે ઝાંઝ
