________________
યુરોપના સુધારાને ઇતિહાસ. સઘળે શ્રોતાવર્ગ પણ જાણે અહીં હોય એમ મને લાગે છે. પરંતુ તે મુદતમાં તે સર્વે વસ્તુઓમાં મેટ ફેરફાર થઈ ગયું છે. સાત વર્ષ પૂર્વે આપણે ચિન્તાતુર શંકાઓ ને ભીતિમાં નિમગ્ન, અને ગમગીન વિચારો ને ધારણાઓથી નિરુત્સાહી સ્થિતિમાં સમ્મલિત થયા હતા. મુશ્કેલી ને મુશીબતથી આપણે સંકડાયેલા હતા, એક અનિષ્ટ વસ્તુ તરફ જાણે આકર્ષાતા હતા, અને શાનતા, ગબ્બીરતા, ને સાવધાનતા રાખી તે અનિષ્ટથી દૂર રહેવા પ્રયત્ન કરતા હતા, પણ તેમાં વ્યર્થ નીવડ્યા. હવે આપણે નિર્ભયતા ને આશાથી ઉત્સાહિત, સ્વસ્થ ચિત્ત સહિત, ને વિચારો સ્વતંત્રપણે કરી શકીએ તેવી સ્થિતિમાં એકઠા થઈએ છીએ. આ સુખદાયી ફેરફારને માટે આપણે માનપૂર્વક રીતે આપણે આભાર એકજ રીતે પ્રદર્શિત કરી શકીએ? સાત વર્ષ પૂર્વે આપણા અભ્યાસ પર સખ્ત દેખરેખ રાખવામાં આવશે કે તેને ઓચીંતા મુcવી રાખવામાં આવશે એવી વખતેવખત થતી ધાસ્તીને લીધે આપણું કામ કરવામાં જેવું શાન્ત મન, જેવો અડગ ઉદ્દેશ આપણે રાખતા હતા, તેવું જ શાન્ત મન, તેજ અડગ ઉદ્દેશ આપણા હાલના સમેલનોમાં, આપણા નવા અભ્યાસોમાં આપણે રાખવાં જોઈએ. સુભાગ્ય સરકણું, ચંચલ, ને અનિશ્ચિત છે; જેમ નિરાશાને સમયે તેમ આશાને સમયે પણ આપણે સાવધાન રહેવું જોઈએ; મંદવાડ આવતા હોય તે વખતે જેટલી સાચવણ, જેટલી સાવધાનતા રાખવી જોઈએ તેટલીજ, લગભગ તેટલી જ મંદવાડ જતો હોય તે વખતે પણ રાખવી જોઈએ. આ સાચવણ, આ સાવધાનતા, આ સમભાવતા મને ખાત્રી છે કે તમે દર્શાવશો. મુશ્કેલી ને મુશીબતના વખતમાં મતે, ભાવનાઓ, ને વિચારોની જે ગાઢ એકતાએ ને જે સમભાવે આપણને સંયુક્ત રાખ્યા, અને જેનાથી બીજું કંઈ નહિ તે મોટી ભૂલ કરતા તો આપણે અટક્યા, તે બધું આપણને તેવીજ રીતે વધારે શુભ દિવસમાં એકમત રાખશે ને ફળદાયી નીવડશે. તમારી સહાયતાને માટે હું વિશ્વાસ રાખું છું, ને વિશેષ કંઈની મારે આ વિશ્યકતા નથી.
આપણુ આ પહેલા મેળાપ ને વર્ષના અન્તની વચ્ચે વખત બહુ