________________
બુદ્ધિનિય ત્રણ.
४८
પ્રજાના અનુસરણાર્થે ધર્મને નામે જુલમ ગુજાવાની નીતિ પ્રતિપાદિત કરી હતી. ૧૨ મા શતકના અંત પર્યંત સંપ્રદાયે પાખ`ડમત ભૂંસી નાખવા માટે આકરા યત્ને આર્યાં હતા. ધર્મને નામે જુલમ ગુજારવામાં આવ્યે; પરંતુ દમનનીતિ વ્યવસ્થિત ન હતી. ધરક્ષા અને ધર્માંન્નતિના કેવળ પરમાર્થિક દૃષ્ટિબિંદુથી તેએએ તે શરુ કર્યાં ન હતા. પાખંડમત ઉન્મૂળ કરવાના પ્રયાસમાં તેઓ પોતાના અહિક લાભારક્ષવાના હેતુથી પ્રેરાયા હતા. અને કાઈ અસત્ય સિદ્ધાંતના પ્રચારથી દેવળની આવક ઘટવાનેા કે સમાજને હાનિ પહોંચવાને ભય લાગતા ત્યારે જ ગુરુએ તીવ્ર પગલાં ભરતાં એ બાબત સપ્રમાણ છે. ૧૨ મા શતકના અંતે ત્રીજો ઈનેાસન્ટ પાપ થયા અને એના અમલ દરમ્યાન પશ્ચિમ ચૂરાપના ખ્રિસ્તીપથી ચર્ચોસંપ્રદાયા સત્તાની પરાકાષ્ઠાએ પહોંચ્યા. ખ્રિસ્તી મુલકમાંથી પાખ ડીએના પગ કાઢવાના માર્ગો એ નેસન્ટ અને એના અનુગામી ધર્મગુરુઓએ યેાજેલે; અને આ યાજનાને નિપણે અમલમાં મૂકવા માટે પણ એજ લેાકેા જવાબદાર છે. ફ્રાન્સના લેગ્વેડેક ગામમાં એલખીજેએઈસ (Albigeois) નામના પાખડી લેાકની મેાટી વસ્તી હતી. આ લેાકેાના વિચાર। . ખાસ કરીને ખ્રિસ્તીધમ પ્રત્યે અપ્રીતિ ફેલાવે એવા ગણાતા. એલ્બીજેએઇસ લુઝના અમીરના ઉદ્યમી અને આબદાર પ્રજાજનેા હતા. પણ એ પાદર વિરાધી ( Anti-clerial ) લેાક પાસેથી ધર્મગુરુઓને જીજ જેવી રકમ મળતી; એટલે નેાસન્ટે ટુલુઝના અમીરને તેના રાજ્યની હદમાંથી એ પાખંડીઓને દૂર કરવાની આજ્ઞા કરમાવી. પણ અમીરે પાષાજ્ઞાને તરછેાડી. તેથી પાપે એલ્બીજેએસ સામે યુદ્ધ જાહેર કર્યું અને એ યુદ્ઘમાં જે કાષ્ઠ ભાગ લે તેને સ` પાપમાંથી મુક્તિ આપવાનું અને તદુપરાંત ધમ યુદ્ધમાં ઝૂઝનારા યાદ્દાઓને સામાન્ય રીતે જે કાંઇ અધ્યા આપવામાં આવતા તે પણ આપવાનું તેણે વચન આપ્યું. પરિણામે, ધાર ખૂનખાર યુદ્ધની
