________________
(૪) અને ધ્રોગ્ય, આ ત્રણેનું કાયમ રહેવાપણું છે. આત્મા આ ઉત્પત્તિ, વિનાશ અને ધ્રૌવ્ય ત્રણ ગુણેસહિત છે.
આકાશ ત્રણે કાળમાં અક્ષય, અનંત અને અતુલ છે તેમ જીવ પણ ત્રણે કાળમાં અવિનાશી અને અવસ્થિત છે.
જેમ નોકર પિતાની નોકરી પુરતું કામ કરી, કામના પ્રમLણુમાં, પગાર રૂપ ફળ મેળવે છે, ભગવે છે, તેમ આ જીવ
અનેક પ્રકારનાં કર્મ કરી તેનાં ફળ પણ અનેક રીતે પિતાની , મહેનતના પ્રમાણમાં ભેગવે છે.
સૂર્ય જેમ દિવસે પ્રકાશ આપી પાછો અસ્ત થઈ જાય છે. અને અન્ય ક્ષેત્રોમાં પ્રકાશ આપતાં અમુક વખત સુધી આ સ્થળે પ્રકાશ કરતો દેખાતું નથી. સૂર્ય તેમ આ જીવ, આ દેહ રૂપ દિવસમાં પ્રકાશ આપી પાછે અન્ય ક્ષેત્રમાં-પ્રકાશ આપવા રૂપ ભવાંતરમાં અન્ય દેહમાં જઈ પ્રકાશીત થાય છે. વળી આ સૂર્ય રૂપ જીવ અનેક દેહમાં જઈને પ્રકાશીત થાય છે અને અસ્ત થાય છે. છતાં પણ સૂર્યને જેમ અસ્ત થવાથી સર્વથા નાશ થતું નથી તેમ આ દેહનો ત્યાગ કરી અન્ય દેહને પ્રકાશીત કરનાર જીવને પણ નાશ થતું નથી.
. વિકાશીત પુષ્પ, કમલ, ચંદન, અગર, કસ્તુરી ઈત્યાદિને - સુરભી ગંધ ગુણ નાસીકાથી ગ્રહણ કરી શકાય છે. છતાં તે ગધેનું રૂપ દૃષ્ટિથી દેખી શકાતું નથી. તેવી જ રીતે બુદ્ધિમાન જીવ જ્ઞાન ગુણથી જીવને જાણી શકે છે. ગંધ તેમ જીવ, સુગંધ પદાર્થોથી અને જીવ દેહથી પ્રગટ જુદા દેખાડી શકાતા નથી. છતાં બને જુદા છે એમ અનુભવથી જાણી શકાય છે.
.. ભા, મૃદંગ, મર્દાલ, પણવ, મકુંદ, શંખ ઈત્યાદિને કેવળ શબ્દ આપણું કાનથી સાંભળી શકાય છે. છતાં તે શબ્દનું રૂપ
