________________
(૧૩૧ ) ત્યાગ કરવા લાયક તથા ગ્રહણ કરવા લાયક વસ્તુનું વિજ્ઞાનવિશેષ જ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય છે.
બીજો પ્રશ્નહે ભગવન! વિજ્ઞાનનું ફળ શું?
ઉત્તર–ગૌતમ! વિજ્ઞાનનું ફળ પ્રત્યાખ્યાન છે. વિશેષ નિશ્ચયાત્મક ગ્રહણ ત્યાગના જ્ઞાનવાળે મનુષ્ય પાપનું પચ્ચખાણ કરશે. પાપાચરણને ત્યાગ કરે છે. આ
ત્રીજો પ્રશ્ન - હે ભગવન! પચ્ચખાણુનું ફળ શું? - ઉત્તર–હે ગૌતમ! પચ્ચખાણનું ફળ સંયમ છે. વિભાવ દશામાં મનને પરિણુમાવવાનો. ત્યાગ કરનારને સંયમની પ્રાપ્તિ થાય છે. . એથે પ્રશ્ન–હે ભગવન! સંયમનું ફળ શું? - ઉત્તર–ગૌતમ ! સંયમનું ફળ અનાશ્રવ છે. સંયમવાન મનુષ્ય નવીન કર્મ ઉપાર્જન કરતું નથી–આત્મસ્વભાવમાં સ્થિર થાય છે.
પાંચમે પ્રશ્ન-- હે ભગવન! અનાશ્રવનું ફળ શું?
ઉત્તર– હે ગૌતમ! અનાશ્રવનું ફળ તપ છે. કર્મ આવતાં અટકે છે, એટલે તે લઘુકમ થાય છે. આત્મ ઉપગની જાગૃતિ વિશેષ થાય છે. આ આત્મ જાગૃતિથી પૂર્વનાં કર્મ તપવા લાગે છે. આંતચિકાશ-રાગ દ્વેષની પરિણતિ તે આંતરતાપથી સૂકાઈ જાય છે તેનું નામ તપ છે.
છઠ્ઠો પ્રશ્ન-હે ભગવન તપનું ફળ શું? ઉત્તર- હે ગૌતમ! તપનું ફળ નિજર છે. આત્મઉપગના તીવ્ર તાપથી રાગદ્વેષની ચિકાશ વિનાના થયેલાં-સુકા
