________________
( ૧૫૩ )
તરફથી તેને કે બીજા કોઇને આપવામાં આવ્યું છે કે નહિં ? આવા કે કેાઈ ખીજીજ જાતના અપરાધ મે કાઇના કર્યાં છે કે નહિં ? તેના આ બદલેા શા માટે ન હેાય ? જે કાંઇ ઉદય આવે છે તે કર્યા સિવાય નથી આવતું, શાસ્રો આમ કહે છે, મહાત્મા પુરુષા પણ આમ કહે છે, દુનિયામાં દેખાવ પણ તેવાજ થાય છે, અનુભવ પણ તેમજ સાક્ષી પુરે છે. જો આમજ છે, તે આ મનુષ્યે કરેલા મારા અપરાધ એટલે મારું અમુક નુકશાન કર્યું” કે મને દુઃખ આપ્યું છે તે મારા પેાતાના જ પ્રગટ કે ગુપ્ત જાણતાં કે અજાણતાં કરેલાં કમને ખલે છે. જો આમજ છે તે! પછી આને દુઃખ આપવાનું કે તે વેરને બદલા લેવાનું મારે કાંઈપણ કારણ રહેતું નથી.’
"
સામેા મનુષ્ય તે નિમિત્ત માત્ર છે. કરેલું તા મારૂ પેાતાનું છે. તે કાઇપણ પ્રકારે મારે ઉય આવવાનું તે હતું. ભાગવવાનું તે હતુંજ. ત્યારે તે કમ આ મનુષ્યદ્વારા ભાગવાર્યું તેમાં ખાટું શું થયું ? કમ આછું થયેલું છે. અલા મળી ચૂકયા છે. આ ઉપરથી મને ચેતવાનું મળ્યું છે કે, “ કરીએ તેવું ફળ મળે છે” તે હવે નવીન કર્માંધ ન થાય તે માટે મારે ખરેખર સાવચેત રહેવું જોઇએ. વળી આ કમ અત્યારે મારી આત્મજાગૃતિમાં ઉદય આવ્યું છે. ફ્રી નવા બંધ ન થાય તેવી જાગૃતિ પણ રહી છે. માટે આ અપરાધી એક રીતે મારે ઉપકારી પણ છે. આ વિચાર કરી પોતાના અપરાધી ઉપર તે વિપરીત ચિતવતા નથી. વાત પણ ખરી છે. જો મનુષ્ય ખારીકાઈથી તપાસ કરે તેા જરૂર તેને સમજાઇ આવે કે મે' પાતે અન્યને કાઈપણ પ્રકારે દુ:ખ આપ્યું છે, હેરાન કર્યાં છે, કે આળ આપેલું છે તેને લઈને જ તેના બદલા તરીકે સામેથી આઘાત આવેલ છે વિશેષ એટલેા છે કે સામેથી આઘાત જે કરી શકે તેવા હાય તે આવે છે. જેને અપરાધ કર્યો હાય તેજ આપણને આઘાત કરે
મનુષ્યદ્વારા જ
આઘાત
