________________
(૧૫૬) તે હમણાં નહિ તે આગળ પણ તેમને ભગવાજ પડશે. પણ આવા પાપકાર કરવાથી ખરે ફાયદો તે તે પરોપકાર કરનારને થાય છે. તેની અંતઃકરણની વૃત્તિઓ નિર્મળ થાય છે. તેનું આત્મિક બળ બહાર આવે છે. આ નિમિત્તો દ્વારા ખરી રીતે તેજ આગળ વધે છે, છતાં આ પરોપકારની પ્રવૃત્તિથી વ્યવહારમાર્ગ જળવાઈ રહે છે. આ પરોપકારી કાર્ય દેખી સામે મનુષ્ય પિતાની ભૂલ સુધારે છે. પિતે પરોપકાર કરવા બહાર આવે છે તેવા ગુણે પોતાનામાં ખીલવે છે. એટલે તે પણ પિતાના ઉપર કરાતા પર પકારને લઈ, તેવી પ્રવૃત્તિ કરી આગળ વધે છે. વળી આ આશ્રિતને વિપત્તિમાં પડેલાં જોઈને તેની ઉપેક્ષા કરવાથી એક જાતની નિર્દયતા, નિષ્ફરતા પિતામાં વૃધ્ધિ પામે છે. તે ન થવા દેવા માટે પણ પોતે મદદગાર થવાની જરૂર છે.
વળી જે આતમાં સપડાયેલા મનુષ્ય છે, તેઓ એમ વિચાર કરે કે આ અમારાં કર્મને બદલે છે અને તે અમારે ભોગવેજ પડશે એમ જાણું તેઓ સમભાવે સહન કરે તે તેને તે ફાયદાકર્તા છે, પણ ઉપેક્ષા કરનારને તે ફાયદો નથીજ. તેણે તે. પિતાની લાગણીઓને-શક્તિને વ્યય કરીને અન્યને બચે તે બચાવવાં. એટલું યાદ રાખવું જોઈએ કે, જાગૃતિપૂર્વક આ બચાવવા-કે મદદ કરવા પ્રયત્ન કરે. તેથી કદાચ તે કાર્યમાં વિજ્ય ને પણ મળે તે પણ મનમાં ખેદ ન થાય. અથવા તેમાં વિજય મળ્યાથી લેકો તેની પ્રશંસા કરે તે અભિમાન પણ ન થાય જે ખેદ કે અભિમાન થાય તે જરૂર સમજવું કે તેની પ્રવૃત્તિ આ કામમાં આત્મજાગૃતિપૂર્વક થઈ નથી. છે કે આ સર્વ કહેવા ઉપરથી એ ફલિતાર્થ થ કે, પિતાની ફરજ બજાવતી વખતે ઉપશમને આશ્રય લે નહિ, પણ પિતાને માથે તેવા પ્રસંગો આવી પડયા હોય તે તે સહન કરવા અને
