________________
| ( ૧૮૩) નીચે પડી જાય છે એમ ધર્મવૃક્ષ પણ સમ્યકત્વરૂપ ઉંડા અને મજબુત મૂળ વિના મિથ્યાત્વરૂપ વાયુથી અદલીત થતાં સ્થિરતા પામીને ટકી રહેતું નથી. માટે આ સમ્યદર્શન એ મૂળ સમાન છે. એમ સમજી પ્રથમ તેને મજબુત બનાવવું.
દ્વાર-૨ આ સમ્યગદર્શન ધર્મરૂપ નગરમાં પ્રવેશ કરવાના દ્વાર સમાન છે. દરવાજા વિનાનું નગર કિલ્લાથી ચારે બાજુએ વિંટાયેલું હોવા છતાં ઉજ્જડ વેરાન જેવું જ હોય છે. કારણ કે દ્વારા વિના મનુષને નગરમાં પ્રવેશ કે નિર્ગમન થઈ શકતું નથી. એ પ્રમાણે ધર્મરૂપ મહાનગર પણ સમ્યગ્ગદર્શન રૂપ દ્વારવિનાનું હોય તો તેમાં પ્રવેશ કરવાનું અશક્ય થઈ પડે. અને તેમ થતાં નગર તે અનગર સમાન થઈ રહે. માટે સમ્યગદર્શનને કારની ઉપમા આપી છે.
પ્રતિષ્ઠાન -૩ પ્રાસાદ દેવાલય જેના ઉપર રહી શકેટકી રહે તે પ્રતિષ્ઠાન-પાવે છે. તેમ સમ્યગદર્શન એ ધર્મના પ્રતિષ્ઠાન–પાયાની માફક પ્રતિષ્ઠાન–પાયે છે. દેવાલય કે કોઈ બીજું સ્થાન જે ચિરસ્થાયી બનાવવાનું હોય છે ત્યારે તેને પાયે પાણી પર્યત નીચે દવામાં આવે છે અને તે મંદિર ઘણું મજબુત થાય છે, તેમ ધર્મરૂપ દેવમંદિર પણ સમ્યગદર્શન - આત્માની ચોક્કસ ઓળખાણરૂપ પાયા વિના નિશ્ચળ-મજબુતકાયમનું ટકાઉ થતું નથી માટે પાયાની સાથે અહીં સમ્યગદર્શનની સરખામણી કરેલી છે.
- આધાર – ૪ સમ્યગદર્શન, ધર્મના આધારની માફક આધાર-આશ્રય રૂપ છે. જેમ જમીન વિના આધાર વિના આધાર વિનાનું આ જગત્ રહી શકતું નથી તેમ ધર્મ જગત પણ સમ્યગદર્શનરૂપ આધાર વિના રહી શકતું નથી. મતલબ કે
