________________
(૧૮૪). આત્મદર્શન વિના આત્મધર્મ હોયજ નહિ. માટે તેને આધારની ઉપમા આપી છે. * ભજન-૫ સમ્યગદર્શન એ આત્મધર્મનું ભાજન છેપાત્ર સમાન છે. જેમ ભાજનવાસણ-વિના દૂધ આદિ વસ્તુને સમુદાય નાશ પામે છે, તેમ ધર્મરૂપ વસ્તુને સમુદાય પણ સમ્યગદર્શનરૂપ ભાજન વિના વિનાશ પામે છે. સમ્યગદર્શન વિના સમ્યગુધર્મ નજ રહે એ કારણથી ભાજનની ઉપમા આપી છે.
નિધિ-૬. સમ્યગદર્શન એ આત્મધર્મનું નિધાન છે, જેમ ઉત્તમ નિધાન વિના મહાન કીંમતિ મણિ, મેતી, હીરા, માણેક મળી શકતાં નથી, તેમ સમ્યગદર્શન રૂપ મહાન નિધાનના અભાવે, અમૂલ્ય–ઉપમા રહિત સુખની શ્રેણિને આપનાર ચારિત્ર ધર્મ રૂપ ધન સંપત્તિ નજ મળી શકે. માટે સમ્યગદર્શનને નિધાનની ઉપમા આપી છે.
( આ પ્રમાણે સમ્યગદર્શન ઉપર પ્રીતિ, તેના તરફ બહુમાન, તેની અમૂલ્યતા, અને તેની અવશ્ય ઉપયોગીતા વિષે વિચાર કરી પિતાના હૃદયમાં તેને સ્થાન આપવું. તેની મદદથી આ વિષમ માયાને સાગર તરી પાર ઉતરે એ ઘણે સુગમ છે. અર્થાત સમ્યગદર્શનની મદદથી આત્મા સ્વસ્વરૂપમાં સ્થિર થઈ રહે છે.
આત્મા અને સમ્યગદર્શન એ બન્નેને જુદે કે તાત્વિક રીતે ભેદ નથી છતાં અહીં સમ્યગદર્શનને ચારિત્રધર્મનું મૂળ, દ્વાર, પ્રતિષ્ઠાન, આધાર, ભાજન અને નિધિ વિગેરે રૂપે દર્શાવવામાં આવ્યું છે તે વ્યવહાર નયની અપેક્ષાએ છે. અથવા સાધક દશાની અપેક્ષાએ આત્માથી ભિન્ન જેવું જણાવવામાં આવ્યું છે. શરૂઆતમાં થોડો પણ દર્શન મેહકર્મને ક્ષય, ઉપ
