________________
૧૫-૧
(૧૮૧ ). જઈ ચડયા હેઈએ કે ત્યાં જાય કે નીતિપૂર્વક જીવન નિર્વાહ ન થઈ શકે તેમ હોય, અથવા ભક્ષાભક્ષને નિયમ કે નિષેધ કરેલ હોય તે નિયમ પ્રમાણે દેહને નિર્વાહ તે સ્થળે થઈ શકે તેવા સંગો ત્યાં ન હોય તે પછી આગારને આશ્રય કરી ગમેતેવી રીતે પણ દેહને નિર્વાહ કરી શરીરને બચાવ કરવો તે વૃત્તિકાંતાર આગાર છે.
અથવા કાંતાર પણ પીડાના હેતુભૂત હેવાથી તેને અર્થ પીડા કરે. એટલે પીડાથી વૃત્તિ અર્થાત્ ઘણા કષ્ટ વડે દેહ-કુટુંબાદિને નિર્વાહ થતો હોય તે કાંતારવૃત્તિ. તેવા પ્રસંગે ગમે તેવી અને ગમે તેની સેવા કે વ્યાપારાદિની પ્રવૃત્તિ કરીને પિતાના આશ્રિતોને અને પિતાને બચાવ કરવો પણ દૈવ ઉપર આધાર રાખીને કે વ્રતાદિના નિયમપર આધાર રાખીને બેસી રહી કુટુંબાદિને નાશ થતું હોય તે થવા દે, આ વિચાર ન કરે. પણ ગમે તે કાર્ય કે પ્રવૃત્તિ કરીને સર્વને નિર્વાહ કરે તે વૃત્તિકાંતાર આગાર છે. ૫
ગુરુનિગ્રહ–ગુરુ માતા પિતાદિ પૂજ્યવર્ગ–તેને કઈ નિગ્રહ-વધ બંધાદિ કરતું હોય એવા પ્રસંગે પોતે જે પ્રવૃત્તિ કે કાર્ય કરવાનો નિષેધ કરેલે હોય તે કરીને પણ ગુરુવર્ગના બચાવ કરે. પૂર્વે બતાવેલી “છ” યતનાઓમાં જે પરતીર્થિકને વંદન, નમનાદિને નિષેધ કરે છે તે આ છે કારણે જરૂરિયાત આવી પડતાં કરવામાં આવે છે તે પ્રમાણે કરીને પણ પિતાના પૂજ્ય ગુરુ, માતા પિતાદિ વર્ગને બચાવ કરે. તેમ કરતાં સમ્યકૃત્ત્વ કે ધર્મને નાશ થતો નથી. કારણકે ધર્મને આધાર મનના શુભાશુભ પરિણામ ઉપર છે. અંદરના વિષય પરિણામ વિના ઉપરથી ગમે તેવી કિયા થતી હોય છે તેથી કર્મબંધ થવાને આધાર તે કિયા ઉપર અહીં રહેતું નથી, પણ તે
