________________
( ૧૫૫ )
પ્રવૃત્તિ ન કરવી, પેાતાની નજરે છતી શિતએ તે સર્વને કે તેમાંથી કોઇના સંહાર થતા જોવા, તેની ઉપેક્ષા કરવી તે પ્રતિ કુળ ઉપશમ છે તે ન કરવા જોઈએ. પેાતાની ક્રુજ તે ખરેઅર બજાવવી. તેમાં ઉપશમને એક બાજુ મૂકવા પડે તેા મૂકી દેવા પણ તેમના ખચાવ કરવાજ જોઇએ. આ ખચાવ કરવાના મા` દેખીતા વિપરીત લાગતા હશે, પણ આ ભૂમિકાવાળાને માટે તે વિપરીત નથી. તે તે આ કાય કરવાથીજ આગળ વધી શકશે. આ કાય કરતાં તેનું અશુભ કમ ઓછું થશે. કારણ
એ કે આમાં સ્વાર્થ નથી જીઠું અથી, ખુરી આશા
નથી. નિરપરાધીનું રક્ષણ છે, આશ્રિતાના બચાવ છે, ધનું ગૌરવ છે, અને પેાતાની ભૂમિકાનું કત્તવ્ય છે.
અહીં કોઈ શંકા કરશે કે, જેમ પોતાના સંબંધમાં સમ્યક્દૃષ્ટિ જીવે વિચાર કર્યો કે આ બદલા તે મારા અપરાધનું ફળ છે, તેમ અહી આ વિચાર કરવા કે આ પેાતાના આશ્રિતાને મળતા ખદલે તે તેમના અપરાધનું ફળ છે, આ દ્વારા તે ભાગવે છે. માટે તેમને ખચાવ શા માટે કરવા જોઇએ ? તેમને તેમના કનું ફળ ભાગવવા દેવું જોઇએ, તે ભાગવતાં તેમનું કમ ઓછુ થશે.
⋅
આના ઉત્તર એ છે કે, વાત તેા સેાએ સે। ટકા સાચી છે. પણ જો આ પ્રમાણે ઉપેક્ષા કરવામાં આવે તે દયા, કરુણા, કામળ લાગણી, પરાપકાર એ વગેરે બધું ઉડી જાય છે, અને આવાં પાપકારી કાર્યો દ્વારા જીવામાં કરુણા, કામળતા, નિઃસ્વાતા, નિષ્કામતા, વિગેરે ગુણે! જે સાધકમાં પ્રગટ થાય છે તે અધા અટકી જાય છે. વળી આ પરેપઢારી પ્રવૃત્તિદ્વારા, સામા મનુષ્ય ઉપર જે પરોપકાર કરવામાં આવે છે એ દેખીતા પરા પકાર છે પણ તે તાવિક પરાપકાર નથી. તેમના કર્માંના ખલે
